TÜRKİYE'DE KARİKATÜR,

ÇİZGİ ROMAN VE ÇİZGİ FİLM ZAMANDİZİNİ

(Kıbrıs Türk Toplumundaki gelişmelerle birlikte)

1839

Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Hattı Hümayunu (Tanzimat Fermanı) adlı bildirgenin okunması. (Bunun Türk tarihinde Tanzimat Dönemi adıyla bilinen dönemi başlatması, basın yaşamını canlandırıcı etkiler yapması, ilk gazete ve dergilerin bu dönemde yayınlanmaya başlaması, bunların görsel gereç olarak çizim ve resimlerden yararlanmaları, bir süre sonra da çizgili gülmece türlerinin yaşgınlaşmaya başlaması)

1852

Hovsep Vartanyan Paşa tarafından Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yayınlanan ilk gülmece dergisi olan Boşboğaz Bir Adem adlı derginin çıkartılması, karikatürlerinin de büyük bir olasılıkla yayımcısı tarafından çizilmesi. (Türkiye'deki ilk gülmece dergilerinin Ermeniler tarafından çıkarılması, bu nedenle de ilk karikatürcülerin çoğunlukla Ermeni kökenli olması)

1858

Ceza yasasının 139. maddesinde "..Genel adaba aykırı olarak yazı ve şiirle şaka ve yergiye dair şeyleri veyahut edepsizce resim ve tasviri basan ve bastıran ve yayınlayan kimselerden bir mecidiye altından beş mecidiye altına kadar para cezası alınır ve yirmi dört saatten bir haftaya kadar hapsolunur.." denmesi.

1867

İlk karikatürlerin Ayine-i Vatan adlı gazete / dergide yayınlanması. (Bu gazete / derginin adının daha sonra İstanbul olması)

1870

İstanbul'da 1868'den beri yayınlanmakta olan Terakki gazetesinin aynı adı taşıyan bir gülmece eki vermeye başlaması, böylece abonelere parasız verilen, abone olmayanlara da parayla satılan bu ekin ilk Türk gülmece dergisi olması. (Bu derginin önce karikatür benzeri resimlere (vinyet), 1871'de de karikatüre tam sayfa yer vermeye başlaması)

12 Kasım'da Teodor Kasap tarafından Diyojen adlı gülmece dergisinin çıkartılmaya başlması. (Gülmece dergilerinin çıkmasıyla karikatürün gazete ve dergilerin dışında bir yayın ortamı bulması. Diyojen'de ilk karikatürün yayınlanması: 23 Kasım 1870. Derginin kapatılması: 1873)

1873

Çıngıraklı Tatar adlı gülmece dergisinin çıkmaya başlaması. (Derginin karikatürcüsü: K. Opçanadassis)

Hayal adlı gülmece dergisinin çıkmaya başlaması. (Derginin karikatürcüleri: Nişan G. Berberyan, Santr, Ali Fuat Bey ve başkaları)

1876

Mehmet Tevfik tarafından Çaylak adlı gülmece dergisinin çıkartılmaya başlaması. (Derginin karikatürcüsü: Ali Fuat Bey)

Bu yıl çıkmaya başlayan Meddah dergisinde ilk renkli karikatürlerin yayınlanması.

1877

Nişan Berberyan'ın bir karikatürü nedeniyle Hayal dergisinin kapatılması ve derginin sahibi olan Teodor Kasap'ın üç yıl hapis cezasına çarptırılması. ("..Nedir bu hal Karagöz?.." diye soran Hacivat'a elleri ve ayakları bağlı olan Karagözün "..Kanun dairesinde serbesti Hacivat!.." diye yanıt verdiğini gösteren ve Kanun-u Esasinin (anayasanın) "..Matbuat kanun dairesinde serbesttir.." diyen 12. maddesine gönderme yapan karikatür. Bunun bu dönemde pek çok örneği görülen yasaklamaların en ünlülerinden biri olması)

1878

2. Abdülhamit'in Meclis-i Mebusan'ı kapatıp tek adam yönetimini başlatması. (Basın, özellikle de gülmece dergileri açısından otuz yıl sürecek bir yasaklar döneminin başlaması. Türk çizgili gülmecesinin bir ölçüye kadar yurt dışında yayınlanan dergi ve gazetelerde sürdürülmesi)

1880-90

1922'de yalnızca sekiz gün hariciye nazırlığı (dışişleri bakanlığı) görevinde bulunmuş olan Yusuf (Franko) Paşa'nın (1855-1933) dışişleri bakanlığındaki görevi sırasında çizdiği politik içerikli ve portre ağırlıklı karikatürlerini bir albümde toplaması. (Bu albümün ABD'li bir araştırmacı olan J. C. Hurewitz tarafından bulunması, Wendy Bueln adlı bir yazar tarafından da Horizon adlı dergide yayınlanması. W. Bueln'in yazısının Aydın Dokur tarafından yapılan çevirisinin 1969'da Hayat Tarih Mecmuası'nda (sayı 8) yayınlanması. Bu karikatürcünün Türkiye'de Turhan Selçuk ("İlk Türk Karikatürcülerinden Yusuf Bey", Yeni Edebiyat, sayı 1, 1969) ve Hıfzı Topuz ("Yusuf Franko Paşa'nın 19. Yüzyılda Çizdiği Karikatürler Yeni Keşfedildi", Milliyet Sanat Dergisi, sayı 221, 1977) ve Turgut Çeviker ("Yusuf Franko Paşa: Amerikalı Bir Tarihçinin Bulduğu Osmanlı Karikatürcüsü", Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 1, 1986) tarafından da tanıtılması.)

1883

İstanbul'da Sanayi-i Nefise Mektebinin (daha sonraki Güzel Sanatlar Akademisi, bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi) açılması. (Bu okulun mühendis ya da asker okullarından sonra doğrudan çağdaş resim eğitimi veren ilk eğitim kuruluşu olması, pek çok çizerin bu okuldan yetişmesi.)

1894

Delemak Ekserciyan'ın ölümü. (Doğ: 1840.)

1896

Kıbrıs'da Kokonoz adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Kıbrıs Türk toplumu tarafından yayınlanan ilk gülmece dergisi. Yayınlayan, sahibi ve başyazarı: Ahmet Tevfik Efendi. Derginin adının 1897'de Akbaba olarak değiştirilmesi. Yayın yaşamı kısa süren derginin 1910'da yeniden Kokonoz adıyla kısa bir süre çıkması)

1905

Diyojen, Çıngıraklı Tatar, Hayal gibi ilk gülmece dergilerinin yayınlayıcısı olan Teodor Kasap'ın ölümü. (Doğ: 1835)

1907

Tanzimat döneminin önde gelen karikatürcülerinden olan Nişan G. Berberyan'ın ölümü. (Doğ: 1842)

1908

İkinci Meşrutiyet döneminin başlaması. (Öteki özgürlüklerin yanı sıra basın özgürlüklerinin de genişlemesi, çok sayıda yeni gazete ve derginin çıkması, gülmece dergilerinde de büyük bir sayısal çoğalmanın yaşanması. Bu dergilerin karikatürü anlatım aracı olarak daha çok kullanır olmaları. Türk karikatüründe portre karikatürünün yaygınlık kazanmaya başlaması. Dönemin en önemli dergilerinden biri: Kalem. Öteki Karagöz, kapanışı: 1939)

1909

İkinci Meşrutiyet döneminin en ünlü karikatürcüsü Cemil Cem'in bir karikatür albümü yayınlaması. (İlk Türk karikatür albümü.)

1908-1911

Sedat Nuri İleri'nin Belçika'da Gembloux Yüksek Tarım Mühendisliği Okulunda öğrencilik yaparken, aynı okulda okuyan dayısının oğlu Ali Dino ile birlikte bir öğrenci gülmece dergisi olan La Barbe (Sakal) adlı dergiyi yayınlaması. Gene aynı yıllarda bu ülkenin Gan kentinde öğrenciler arasında düzenlenen Uluslararası Yarışmalı Karikatür Sergisine katılması ve birincilik ödülünü kazanması.

1910

Cemil Cem Bey'in kendi adını taşıyan Cem gülmece dergisini çıkarmaya başlaması. (Balkan Savaşında alınan yengi nedeniyle kendi kendine kapanma kararı alan bu derginin 1927'de kısa bir süre için yeniden yayınlanması ve 1928'de kapanması.)

1918

Sedat Simavi'nin bir karikatür sergisi açması ve burada gösterilen yapıtlarını Yeni Zenginler adlı kitapta toplaması. (İlk Türk karikatür sergisi.)

Sedat Simavi'nin Harp Fakirleri adlı karikatür albümünün yayınlanması.

1919

Damat Fahri Bey'in ölümü. (Doğ: 1881.)

1920

Sedat Simavi'nin Kadınlar Saltanatı adlı karikatür albümünün yayınlanması.

1921

Cemil Cem Bey'in Sanayi-i Nefise Mektebi (sonra Güzel Sanatlar Akademisi, bugün Mimar Sinan Üniversitesi) müdürlüğüne atanması. (1924'e kadar.)

1922

Ozan ve yazar Yusuf Ziya Ortaç tarafından Akbaba adlı gülmece dergisinin çıkartılmaya başlaması. (Derginin 1930'da kapandıktan sonra 1933'de yeniden yayınlanması. 1949'da ikinci kez kapanması. 1952'de yayınlanmaya başlamasından sonraki son kapanışı: 1977'de.)

1923

Türkiye Cumhuriyetinin kurulması. (Aralarında basın ve yayın araçlarını, dolayısıyla da yazılı ve çizili gülmeceyi etkileyen harf devrimi gibi devrimlerin bulunduğu hızlı çağdaşlaşma döneminin başlaması, bunun da çağdaş anlatım ve yaratı türleri olan karikatür ve çizgi roman gibi sanatların yaygınlaşmasını sağlaması.)

1927

Cemil Cem Bey'in Cem adlı gülmece dergisini ikinci kez çıkarmaya başlaması. (Aynı yıl içinde bu dergide yayınlanan "Ah, bir vergisiz memleket olsa!.." ve "Dervişin fikri ne ise zikri de odur" başlıklı karikatürlerden birinin hükümete karşı, ötekinin de toplumun ahlak anlayışına aykırı görülmesi ve Cemil Cem'in yargı önüne çıkarılması, 1,5 yıl süren yargı süreci sonunda 1929'da yapıtlarında suç öğesi bulunmadığı saptanan bu ünlü ve değerli karikatürcünün aklanması.)

İkinci Meşrutiyet dönemi karikatürcülerinden Halit Naci Beyin ölümü. (Doğ: 1875)

1928

Yeni Türk abecesinin benimsenmesi. (Kısa erimli etkisi: Yeni harflere alışılıncaya kadar geçen süre içinde gazete ve dergilerin satışlarının azalmaması için kimi önlemler alması, bu arada karikatüre de daha çok yer vermeye başlamaları. Uzun erimli etkisi: Okuma yazmayı kolaylaştırdığından daha çok dergi ve gazetenin yayınlanmasına, dolayısıyla da karikatür ve çizgi roman için daha çok yayınlanma olanağı yaratması.)

Cemal Nadir Güler'in Akşam gazetesinde çalışmaya başlaması ve "Hicret" (Göç) başlıklı karikatürünün yayınlanması. (Yeni Türk abecesinin benimsenmesinden sonra eski harfleri başlarını almış giderken gösteren bu karikatürün büyük ilgi görmesi ve Atatürk devrimlerinin simgelerinden biri olarak benimsenmesi.)

1929

Çocuk Sesi adlı derginin yayınlanmaya başlaması.

1930

Sait Hikmet'in ölümü. (Doğ: 1883.)

1932

Avusturya'da bir Türk karikatür sergisinin açılması. (Yurt dışında açılan ilk Türk karikatür sergisi. Katılanlanlardan biri: Sedat Nuri İleri.)

Cemal Nadir Güler'in Amcabey'e Göre adlı karikatür albümünün yayınlanması. (Bu kitabın cumhuriyet döneminde çıkan ilk karikatür kitaplarından biri olması.)

1933

Yusuf Franko Paşa'nın ölümü. (Doğ: 1855.)

1934

İzzet Ziya Turnagil'in ölümü. (Doğ: 1880.)

Sedat Simavi tarafından Karikatür adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması. (1948’e kadar.)

Afacan adlı çocuk dergisinin çıkması.

İlk Türk çizgi romancılarından Orhan Tolon'un Zıp Zıp ve Arkadaşları adlı çizgi romanının Çocuk Sesi dergisinde yayınlanmaya başlaması.

1935

Afacan ve Çocuk Sesi dergilerinde Baytekin (Gordon), Bayçetin (Jungle Jim), Birik Birad (Brick Bradford) gibi çizgi romanların yayınlanmaya başlaması.

1936

Akşam gazetesi tarafından okuyucuları arasında bir karikatür yarışmasının düzenlenmesi. (Bu yarışmaya katılanlara armağan olarak verilmek üzere Cemal Nadir Güler tarafından tümüyle yazısız karikatürlerden oluşturulan bir kitabın hazırlanması.)

1937

İngiltere kralının taç giyme töreni nedeniyle düzenlenen etkinlikler içinde Ramiz Gökçe, Münif Fehim Özarman ve Necmi Rıza Ayça tarafından Londra'da bir karikatür sergisi açılmasının da bulunması.

1938

Cemal Nadir Güler ve Ramiz Gökçe'nin karikatür sergileri açmaları.

Ali Dino'nun ölümü. (Doğ: 1891.)

1939

Sedat Nuri İleri'nin Paris'de bir karikatür sergisi açması.

İkinci Meşrutiyetin duyurulmasıyla birlikte yayınlanmaya başlamış olan Karagöz dergisinin kapanması.

İstanbul'da Binbir Roman Dergisi adlı çizgi roman dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Derginin çizgi romanlara o zamana kadar görülmemiş bir düzey olan % 90 oranında yer vermesi, bu nedenle de birden bire çok tutularak kimi sayıları için ikinci hatta üçüncü baskılar yapmak zorunda kalması.)

Çocuk Sesi ve Afacan adlı çocuk dergilerinin birleşmeleri.

1940

Ali Ulvi Ersoy'un ilk karikatürünün yayınlanması. (Daha ilerde "1950 Kuşağı" olarak adlandırılacak olan çağdaş Türk karikatürcülerinin ilk yapıtlarını vermeye başlamaları.)

1941

İstanbul'da bir Türk karikatür sergisinin düzenlenmesi.

1943

Sedat Nuri İleri'nin ölümü. (Doğ: 1888)

Çocuk Haftası adlı derginin çıkmaya başlaması.

1945

Kazım Taşkent tarafından Doğan Kardeş adlı çocuk dergisinin kurulması. (Bu dergide başta Cemal Nadir Güler olmak üzere çeşitli sanatçıların kapak resmi, resimleme, çizgi roman ve karikatürlerinin yayınlanması, nitelikli çalışmalara önem verilip okuyucuların özendirilmesi nedeniyle pek çok çağdaş Türk karikatürcüsünün ilk yapıtının bu dergide yayınlanması, derginin okuyucuları arasında bir karikatür yarışması düzenlemesi, bir bölümü de nitelikli Avrupa yapımı olan çizgi romanlar yayınlaması. 1975'de kapanan derginin 1988'de yeniden çıkmaya başlaması, yayınladığı kitaplar arasında nitelikli çizgi romanların da yer alması.)

Eflatun Nuri Erkoç'un Akbaba'da yayınlanan ilk karikatürlerinin çizgisinin "çok Batılı" olduğu gerekçesiyle eleştirilmesi, bu karikatürcünün yapıtlarının Aydede dergisinde "Fransız karikatürü" notuyla yayınlanması. (Özellikle Steinberg'den etkilenen çağdaş çizerlere tepki gösterilmesi.)

1946

Aziz Nesin ile Sabahattin Ali (daha sonra da Rıfat Ilgaz) tarafından Marko Paşa adlı gülmece dergisinin çıkartılması, bu derginin toplumcu bir yaklaşımla politik eleştiriler yapması, karikatüre sınıfsal özellikler açısından yaklaşan Mim (Mustafa) Uykusuz'un bu dergide yayınlanan yapıtlarıyla ün kazanması. (Bu derginin çok tutularak zaman zaman 60 000'e ulaşan bir baskı sayısı sağlaması. Yöneticilerin tepkisini çekerek çeşitli zamanlarda kapatılan derginin Merhum Paşa, Malum Paşa, Yedi-Sekiz Hasan Paşa, Öküz Paşa, Bizim Paşa, Ali Baba, Medet gibi adlarla da yayınlanması. 1988'de Çınar yayınları tarafından bu derginin bir sayısının tıpkı basımının yapılması ve 7. Kitap Fuarında dağıtılması. 1992'de gene aynı yayınevinin 10. kuruluş yıldönüme nedeniyle Marko Paşa ve Hür Marko Paşa adlı tıpkıbasımları çıkarması.)

Mehmet Tekdal, Sururi Gümen, Firuz, Ayhan Erer, Şahap Ayhan gibi çizerlerin çizgi roman çalışmalarına başlamaları.

1947

Cemal Nadir Güler'in ölümü. (Doğ: 1902. Türk karikatürünün klasik döneminin önde gelen bu çizeri tarafından Amcabey, Akla Kara, Dedeyle Torun, Dalkavuk, Salomon gibi çizgi romanların ve dizilerin yaratılmış olması.)

-İtalya'nın Bordighera kentinde ilk karikatür yarışmasının düzenlenmesi. (Pek çok Türk sanatçısının ödüller kazandığı bu yarışmanın uluslararası bir nitelik alması: 1952.)

1948-1949

İstanbul'daki Güzel Sanatlar Akademisinde (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) öğretim üyesi olan Vedat Ar tarafından yönetilen bir kursta ilk çizgi filim denemelerinin başlaması.

1949

Mim (Mustafa) Uykusuz'un Karikatür Albümü adlı kitabının yayınlanması. (Bu kitabın yayınlandıktan sonra toplattırılması ve ancak 1952'de serbest bırakılması.)

1949-1950

Doğan Kardeş adlı çocuk dergisinin okuyucuları arasında Hindistan başbakanı Pandit Nehru tarafından Türk çocuklarına armağan olarak gönderilen fil yavrusunu konu alan bir karikatür yarışması düzenlemesi.

1950

İkinci Meşrutiyet dönemi karikatürcülerinden Cemil Cem Bey'in ölümü. (Doğ: 1882)

Gazetelerin pazar eki vermeye başlaması ve bu eklerde karikatür ve çizgi romanların yer alması. (Hürriyet'de Ratip Tahir Burak'ın Yeni Sabah'da Şahap Ayhan'ın tarihsel çizgi romanları.)

1951

Pekos Bill adlı haftalık çizgi roman dergisinin yayınlanmaya başlaması. (O zamana kadarki en nitelikli çizgi roman dergisi olan bu derginin ilk kez aynı kahramanın serüvenlerinden oluşan bir dergi olması. Bir söylentiye göre sansür nedeniyle kapatıldığı için Koca Teks adı çıkarak 1950'lerin ortasına kadar yaşayan derginin 1980-81'de bir süre yeniden yayınlanması.)

Yapımcı Turgut Demirağ tarafından desteklenen ve karikatürcü-desinatör Yüksel Ünsal yönetimindeki 20 kişilik bir çizer ekibi tarafından gerçekleştirilen "Evvel Zaman İçinde" adlı çizgi filimin yapılması. (Nasrettin Hoca, Keloğlan gibi Türk kahramanlarının öykülerini konu alan filimin 30'ar metrelik parçalarının banyo edilmek üzere gönderildiği ABD'de kaybolması.)

1952

Turhan Selçuk'un "Karikatür Nedir?" başlıklı yazısının Yeni İstanbul gazetesinde yayınlanması. (Yazıda çağdaş karikatürün ne olduğunun anlatılması ve "çizgiyle mizah (gülmece) yapma sanatı" sözlerinin ilk kez kullanılması.)

Eflatun Nuri Erkoç'un Londra'da bir karikatür sergisi açması.

1950-A kuşağı karikatürcülerinin bir araya geldiği ilk önemli gülmece dergisi olan 41 Buçuk'un yayınlanmaya başlaması. (Çıkaranlar: İlhan Selçuk ile Turhan Selçuk.)

Belçikalı çizgi romancı Herge'in (Georges Remi) yapıtı Tenten'in Doğan Kardeş dergisinde yayınlanmaya başlaması. (Tintin Kongo'da adlı macera. Avrupa'da üretilen nitelikli çizgi romanların özenli çeviri ve baskılarla Türkiye'de de yayınlanmaya başlaması.)

Yelpaze dergisinin bir çizgi romanını kopyaladığı için Hürriyet gazetesini dava etmesi.

Sermet Muhtar Alus'un ölümü. (Doğ: 1887.)

1953

Orhan Doğu'nun Yunus Nadi Karikatür Yarışmasını kazanması. (1950 kuşağı olarak adlandırılan karikatürcülerin ilk önemli başarılarından biri. Yarışmanın ikincisi: Osman Filiz)

Genç kuşak çizerlerinin İstanbul'da karikatür sergileri açması. (Katılanlar: Ferruh Doğan, Oğuz Aral, Doğan Oğuzyer, Fikret Özelçi, Sinan Bıçakçı, Yalçın Çetin, Metin Gökçe, Güngör Kabakçıoğlu.)

Güngör Kabakçıoğlu tarafından İstanbul'da bir karikatür sergisinin açılması. (Türkiye'de ilk kez yalnızca çocukların konu alındığı karikatür sergisi.)

Ratip Tahir Burak'ın çizgi romanlarının Yeni Sabah gazetesinde yayınlanmaya başlaması.

Sedat Simavi'nin ölümü. (Doğ: 1898. Gazeteciliğe çizer olarak başlayan bu yayıncının daha sonra gülmece dergileri ve günlük gazeteler yayınlaması.)

Ramiz Gökçe'nin ölümü. (Doğ: 1900. Cemal Nadir Güler ile birlikte klasik Türk karikatürü döneminin önde gelen adlarından biri olan bu çizerin Tombul Teyze (ile eşi Sıska Dayı) ve Çömez gibi çizgi romanlar ve diziler yaratmış, gülmece ve magazin dergileri çıkartmış olması.)

1954

Tef adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Karikatür sekreteri: Altan Erbulak. Derginin özellikle "1950-A Kuşağı" karikatürcülerinin yapıtlarına yer vermesi, bunun yanı sıra çağdaş karikatürün nitelikli örneklerini de yayınlayarak "çizgili gülmece", "çizgiyle gülmece" diye de adlandırılan yazısız karikatürün öncülüğünü yapması. 1955'de kapanan derginin 1960'da yeniden çıkarak bir yıl kadar daha yayınlanması.)

Ratip Tahir Burak'ın Yeni Sabah gazetesiyle anlaşamayarak ayrılması nedeniyle yayınlanmakta olan Bir Yemin Uğruna adlı çizgi romanın Şahap Ayhan tarafından tamamlanması.

1955

Çağlayan Yayınevi tarafından Tef ve Dünya Karikatüristleri Albümü adlı kitabın yayınlanması. (Karikatürün çizgiyle gülmece yapmak olduğunu anlatan bir önsöz ile çağdaş Türk ve dünya karikatürcülerinin tanıtıldığı yapıt.)

Turhan Selçuk ile Ferruh Doğan'ın Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından düzenlenen karikatür yarışmasında ödül kazanmaları. (Gazeteciler Cemiyeti ile Gazeteciler Sendikası gibi kuruluşların düzenli karikatür yarışmalarının başlaması. Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin Turhan Selçuk'u yılın karikatürcüsü seçmesi: 1983.)

Çağdaş Türk karikatürcülerinin yapıtlarının yabancı yayınlarda yer almaya başlaması.

Ratip Tahir Burak'ın "Oldu da Bitti Maşallah" başlıklı karikatürünün Ulus gazetesinde yayınlanması. (Basını bir sünnet çocuğu, dönemin önde gelen yöneticilerini de sünnetçi, kirve, vb olarak gösteren bu karikatürün yöneticilerin tepkisiyle karşılaşması ve çizerinin 18 ay tutuklulukla cezalandırılması.)

Halim Büyükbulut'un (1931-1967) gene Ulus gazetede yayınlanan bir karikatürü nedeniyle 14 ay tutukluluk cezasına çarptırılması.

Kıbrıs'lı bir Türk karikatürcüsü olan Ramiz Gökçe'nin (Doğ: 1937) bir karikatür kitabının yayınlanması. (Kıbrıs Türk toplumunun yayınladığı ilk karikatür albümü)

1956

Turhan Selçuk'un 1952'den beri İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında ikincilik ödülü ile Aero Club'un yarışma sergisinin en iyi karikatürüne verdiği kupayı kazanması. (Türk karikatürcülerinin yurt dışında yapılan yarışmalara katılmaya başlamaları. Bu yarışmada Türk gülmece yazarı Aziz Nesin'in yapıtının da birincilik ödülünü almış olması.)

Ferruh Doğan'ın Asrileşen Köy adlı karikatür kitabının yayınlanması. (Sanatçının 1953'den beri çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanan bu karikatürlerinin 1957'de İstanbul 5. Sulh Ceza Yargıçlığı kararıyla toplatılması, bilirkişilerin kitapta suç bulunmadığını belirtmesi, Ferruh Doğan'ın savunmasının alınmasından sonra yargılanmasına gerek olmadığının görülmesi ve toplatılmış olan kitabın geri alınıp satışa çıkarılması. Bu yapıtın 1976 ve 1984'de yeni baskılarının yapılması.)

İtalyan kökenli Tom Miks dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Türkiye'de en yüksek sevilirlik düzeyini tutturan çizgi roman dergisinin çıkmaya başlaması. İlk olarak Kara Süvari Bill Kid adlı dergide yayınlanan ve özgün adı Capitan Miki olan çizgi romanın baş kahramanı için dergilerin kapak resimlerini hazırlayan Samim Utkun'un ünlü sinema kahramanından esinlenerek önerdiği Tom Miks adının benimsenmesi. Bu dergiyi kısa bir süre içinde Teksas, Kinova, Teks, Zagor, Mister No, Alaska gibi öteki çizgi roman dergilerinin izlemesi.)

Nurettin Atalay'ın ölümü. (Doğ: 1928.)

1957

Dünya gazetesi tarafından açılan bir karikatür yarışması sonunda seçilen 7 karikatürün Edinburg Festivali nedeniyle düzenlenen bir yarışmaya gönderilmesi. (Festival komitesinin bu karikatürlerin Türk karikatürcüleri tarafından çizilemeyeceği, başka bir yerden kopya edilmiş olabileceği gerekçesiyle bu yapıtları yarışma dışı bırakması.)

Turhan Selçuk’un İtalya'nın Bordhigera kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü, Nehar Tüblek'in de başarı ödülünü kazanmaları.

Turhan Selçuk'un Milliyet gazetesinde Abdülcanbaz adlı çizgi romana başlaması. (İlk öyküleri Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz tarafından yazılan çizgi romanın daha sonra tümüyle Turhan Selçuk tarafından hazırlanması. Belli bir sevilirlik düzeyine ulaşan çizgi romanın 1970'lerin ve 1980'lerin başında iki ayrı dizi biçiminde yayınlanması, 1970'lerde tiyatroya da uyarlanması.)

Süpermen adlı çizgi romanın haftalık Pazar dergisinde Uçan Adam adıyla yayınlanmaya başlaması. (1938'de Jerry Siegel ve Joe Shuster tarafından yaratılan çizgi romanın çizeri: Wayne Boring.)

Mıstık (Mustafa Eremektar) tarafından ilk öncülleri Doğan Kardeş'de yayınlanan Taş Devri dizileri gazetelerde yayınlanmaya başladı.

1958

Superman adı altındaki ilk derginin yayınlanması. (Ceylan yayınları tarafından çıkarılan derginin 50 sayı çıkması, 1963'de bu serüvenlerin ikinci baskısının yayınlanması, ayrıca yeni maceralarının da çıkması.)

Resimlerle Hikayeler adlı derginin çıkmaya başlaması.

Zeki Cemal Bakiçelebioğlu'nun ölümü. (Doğ: 1900.)

1959

Kaan adlı resimli romanın yayınlanmaya başlaması. (Akşam gazetesinde yayınlanan bu romanın yazarı: Aptullah Ziya Kozanoğlu, çizeri: Suat Yalaz. Bu resimli romanın daha sonra Suat Yalaz tarafından yaratılan Karaoğlan adlı çizgi romanın öncülü olması. Kaan'ın filim olarak yapılması: 1962)

Çapkın Hırsız ve Utanmaz Adam gibi dizilerin yayınlanması.

1960

Ali Ulvi Ersoy'un "Uçtu uçtu" adlı karikatürünün yayınlanması. (Yeryüzünün zorbalıklarıyla ünlü diktatörlere bile kalmadığını göstererek dönemin yöneticilerini eleştiren bu karikatürün yöneticilerin tepkisini çekmesi, onu yayınlayan Cumhuriyet gazetesinin kapatılmasına, karikatürcüsü için de soruşturma açılmasına karar verilmesi, 27 Mayıs Devrimi üzerine soruşturmanın durması ve bu karikatürün 27 Mayıs hareketinin simgelerinden biri durumuna gelmesi.)

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti yarışmasında Yalçın Çetin'in karikatür birincisi seçilmesi.

Türk karikatürünün durgun bir döneme girmesi. (Görece az sayıda yeni çizerin yetişmesi, gazete ve dergilerin yabancı karikatürlere yer vermesi, karikatürcülerin daha çok yeni çıkmaya başlayan sol eğilimli dergilerde düşüncelerini dile getirmeleri, 1950 kuşağı karikatürcülerinin tiyatro, pandomim, çizgi roman, çizgi filim, seramik, sinema gibi yaratı alanlarına yönelmeleri.)

1961

Daha önce Kurucu Meclis'e de girmiş olan Ratip Tahir Burak'ın Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili seçilmesi. (1965'e kadar. İlk kez bir Türk çizerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olması.)

Türk karikatürcülerinin çizgi filim çalışmalarına yönelmesi. (Daha önce Cemal Nadir Güler tarafından da denenmiş olmasına karşın sürdürülmemiş olan bu alandaki çalışmaların Türk karikatürünün durgun bir döneme girmesi nedeniyle yeniden ele alınması. Tanıtmacılığın gelişmesiyle önce reklam amaçlı, daha sonra da konulu kısa çizgi filimler üretilmesi. Yalçın Tüzecan (Sade Yalçın), Ali Ulvi Ersoy, Bedri Koraman ve Mıstık (Mustafa) Eremektar tarafından "Kare Reklam" adlı şirketin kurulması. Oğuz Aral, Tekin Aral ve Ferruh Doğan tarafından kurulan tanıtmacılık şirketinde kısa reklam filimlerinin yanı sıra aralarında Koca Yusuf, Bu Şehr-i Stanbul, Direklerarası, Ağustos Böceği ile Karınca gibiler de bulunan çizgi filimlerin gerçekleştirilmesi.)

Suat Yalaz tarafından yaratılan Karaoğlan adlı çizgi romanın yayınlanmaya başlaması. (Karaoğlan'ın dergi olarak yayınlanmaya başlaması: 1963, sinema filimi olarak yapılması: 1965)

İtalya'nın Tolentino kentinde iki yılda bir olmak üzere bir karikatür yarışması düzenlenmeye başlaması. (Türk karikatürcülerinin de ödüller kazandığı bu yarışmaların ünlü İtalyan gülmececisi Cesare Marcorelli’nin anısını yaşatmak amacıyla düzenlenmesi.)

1962

Turhan Selçuk’un İtalya'da Bordighera’da yapılan karikatür yarışmasında Altın Palmiye ödülünü, Ali Ulvi, Ferruh Doğan, Nehar Tüblek, Mim (Mustafa) Uykusuz, Tonguç Yaşar ve Zeki Beyner'in Senato armağanını kazanmaları.

1963

Nehar Tüblek'in İtalya'nın Bordhigera kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında "Gümüş Hurma" ödülünü kazanması.

Turhan Selçuk'un İtalya'nın Milano kentinde yayınlanan ve 1780'den günümüze kadar gelmiş geçmiş 273 yazar ile 264 karikatürcüyü kapsayan Enciclopedia dell'Umorismo adlı ansiklopedik yapıtta yer alması.

Bedri Koraman tarafından yaratılan Cici Can adlı çizgi romanın sinema filimi olarak canlandırılması. (Bu çizgi romanın Milliyet gazetesinde yayınlanmaya başlaması: 1955.)

1964

Semih Balcıoğlu'nun "Üç Boyutlu Karikatürler" adını verdiği seramik çalışmalarını İstanbul ve Ankara'da sergilemesi. (Bir Türk karikatürcüsünün ilk kez üç boyutlu karikatür denemeleri yapması. Balcıoğlu'nun benzer çalışmalardan oluşan öteki sergileri: 1965 ve 1966'da.)

Kozma Togo'nun ölümü. (Doğ: 1895)

1965

Nehar Tüblek'in İtalya'nın Tolentino kentinde yapılan uluslararası karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Ayhan Başoğlu tarafından yaratılan Malkoçoğlu adlı çizgi romanın yayınlanmaya başlaması.

1966

Erdoğan Özer'in Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen Üçüncü Uluslararası Karikatür Yarışmasında büyük ödülü kazanması. (Bu karikatürün Burhan Solukçu tarafından 28.6.1962 tarihli Akbaba’da yayınlanan karikatürüyle benzerlikleri olduğu söyletileri üzerine Erdoğan Özer’in onu daha önce Zübük dergisinde yayınlamış olduğunu kanıtlayarak tartışmalara son vermesi.)

Bir Türk gazetecisinin önayak olmasıyla Paris Türk Kulübünün aracılığıyla Paris Güzel Sanatlar Akademisi salonunda bir yurt dışı toplu karikatür sergisinin gerçekleştirilmesi.

Halim Büyükbulut'un ölümü. (Doğ: 1931.)

Ali Sami Boyar'ın ölümü. (Doğ: 1880.)

1967

Korku adlı çizgi roman dergisinin çıkmaya başlaması.

1968

Nehar Tüblek’in İtalya’nın Bordhigera kentinda düzenlenen karikatür yarışmasında Altın Hurma ödülünü kazanması.

Kanada'da yapılan Montreal uluslararası karikatür yarışmasında Türk karikatürcülerinin yapıtlarının yılın albümüne alınması. (Albüme giren çizerler: Dördüncülük ödülünü kazanan Nehar Tüblek, Nezih Danyal, Kutlu, Atilla Süer, Semih Balcıoğlu, Ferruh Doğan, Zeki Beyner, Yurdagün Göker, Erdoğan Bozok, Ali İhsan Korur.)

Günaydın gazetesinin gülmece eki olan Ustura dergisi tarafından Nasrettin Hoca Armağanı Karikatür Yarışmasının düzenlenmesi. (Sıralamanın okuyucu oylarıyla belirleneceği bildirilen yarışmanın gördüğü büyük ilgi üzerine süresinin uzatılması. Ümit Celbiş'in birinci, Nurhan Tunçöz'ün ikinci, Abdullah Orhan'ın üçüncü seçilmeleri. Sencan Güngör, Mehmet Kurçaloğlu, Yücel Tanyeri, Engin Yüksel, Taner Özgüç, Tamer Tanyeri, Ayhan Demirkan'ın bundan sonraki sıraları almaları.)

Ref'i Cevat Ulunay'ın ölümü. (Doğ: 1890.)

1969

İstanbul'da Ferit Öngören, Turhan Selçuk ve Semih Balcıoğlu tarafından Karikatürcüler Derneğinin kurulması. (Derneğin ilk başkanı: Semih Balcıoğlu. 12 Eylül 1980'den sonra çalışması durdurulan derneğin Haziran 1984'de topladığı genel kurulundan sonra yeniden çalışmaya başlaması.)

Nehar Tüblek'in İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında Altın Palmiye birincilik ödülünü kazanması.

Nehar Tüblek’in Yugoslavya'nın (bugünkü Makedonya) Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması. (Aynı yarışmada Semih Balcıoğlu’nun ikincilik ödülünü alması.)

Türk karikatürcülerinin Kanada'da yapılan uluslararası Montreal karikatür yarışmasına katılmaları. (Yarışmaya katılan çizerler: Nehar Tüblek, Meray Ülgen, Erdoğan Özer, Ferruh Doğan, Zeki Beyner, Yurdagün Göker, Erdoğan Bozok.)

Tonguç Yaşar'ın kısa metrajlı çizgi filimi "Amentü Gemisi Nasıl Yürüdü?" ile Adana 3. Altın Koza festivalinde seçici kurul özel ödülünü kazanması.

Tan Oral'ın "Cumartesi Pazar" adlı filmini gerçekleştirmesi.

Metin Şanlı'nın ölümü (Doğ: 1945)

1970

Semih Balcıoğlu’nun İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında üçüncülük ödülünü kazanması.

Karikatürcüler Derneği tarafından ilk toplu serginin gerçekleştirilmesi. (Türk karikatürünün 100. yılı nedeniyle açılan serginin "100. Yıl Sergisi" adını taşıması. Aynı yıl derneğin yayını olan Başlangıcından Bu Yana Türk Karikatürü adlı kitabın çıkması.)

Türk karikatürünün başlangıcı olarak benimsenen 1870 yılından bu yana yüz yıl geçmiş olması nedeniyle İstanbul'da "Çizgi Sanatının 100. Yılı" konulu bir toplantının düzenlenmesi. (Toplantıyı yöneten: Sadun Tanju, katılanlar: Mim (Mustafa) Uykusuz, Ferruh Doğan, Semih Balcıoğlu, Oğuz Aral, Nehar Tüblek, Mıstık (Mustafa Eremektar), Eflatun Nuri Erkoç, Yalçın Çetin, Tan Oral, Ruhi Görüney, İsmail Biret, Metin Şanlı, Mesut Yavuz, Turhan Selçuk, Zeki Beyner, Meray Ülgen, İbrahim Ersaraç.)

Daha önce de karikatüre çeşitli biçimlerde yer vermiş olan mimarlık dergilerinden biri olan TMMOB Mimarlar Odası yayını Mimarlık dergisinin bu yılki birinci sayısında "İmarname" başlığı altında yerli ve yabancı karikatürlere yer vermesi. (Kimi Türk sanatçılarının buna özgün yapıtlarla katkıda bulunmaları. Mimarlık ve kent düzenlemesi konusunda toplam 26 dergi sayfası karikatürün yayınlanması.)

Cafer Zorlu'nun bir karikatürünün gazetecilik yarışmasında birincilik ödülünü kazanması. (Türkiye'de ilk kez bir kadının bakan olmasını konu alan karikatür.)

Tonguç Yaşar'ın hazırladığı "Amentü Gemisi" ile Tan Oral'ın hazırladığı "Sansür" adlı çizgi filimlerin TRT ödülleri kazanmaları.

Hisar kısa filim yarışmasının yapılması. (Engin İnal'ın çizgi filimi "Silgi", Gönül ve Orhan Taylan'ın kukla filmi "Lingo Lingo Şişeler" adlı yapıtlarının bu yarışmada gösterilmesi.)

1971

Turhan Selçuk'un Türkiye Sanatçılar Birliği tarafından "Halkın Sanatçısı" seçilmesi ve ödüllendirilmesi.

Meral Simer'in Yugoslavya'nın Üsküp kentinde düzenlenen uluslararası "İnsan Nereye Gidiyor?" konulu karikatür yarışmasında ikincilik ödülü olan Gümüş Plaket armağanını kazanması. (Kadın karikatürcülerin yurt dışındaki ilk önemli başarılarından biri. Aynı yarışmada İbrahim Ersaraç’ın özel ödül kazanması.)

Ferruh Doğan’ın İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında üçüncülük ödülünü kazanması.

Oğuz Turan'ın Ankara Gazeteciler Cemiyetinin düzenlediği yarışmanın karikatür dalında birincilik kazanması.

APS Comics adlı kuruluşun kurulması. (Bu kuruluş aracılığıyla Türk çizerlerinin yurt dışına, özellikle de Almanya'ya çizgi roman yapma olanağını bulmaları.)

1972

Oğuz Aral'ın 1970'den beri Günaydın gazetesinin gülmece köşesi olarak hazırladığı Gırgır'ı bağımsız dergi biçiminde yayınlamaya başlaması. (Bu derginin o zamana kadarki en başarılı Türk gülmece dergisi durumuna gelmesi ve en yüksek döneminde 500 000'lik bir baskı sayısına ulaşması, çizgi roman anlatım özelliklerinden yararlanan karikatür anlayışının öncüsü olması, yeni karikatürcü ve çizgi romancıların yetişmesini özendirici tutumuyla bu sanatlara karşı özellikle gençler arasında büyük ilgi duyulmasını sağlaması, genç çizerlerin yapıtlarının yer aldığı "Çiçeği Burnunda Karikatürcüler" köşesinde yayınlanan amatör çalışmaların eleştirilmesi, böylece bu alandaki ilk eleştiri denemelerinin başlaması, derginin ulaştığı sevilirlik düzeyiyle baskı sayısı açısından yeryüzünde Amerikan Mad ve Rus Krokodil dergilerinden sonraki üçüncü gülmece dergisi olma başarısını göstermesi. Derginin el değiştirmesi üzerine Oğuz Aral'ın yöneticiliğinin sona erişi: 1989.)

Süavi Süalp tarafından Salata adlı gülmece dergisinin çıkartılmaya başlaması. (Okuyucu olarak büyüklere seslenmesine karşın anlatım aracı olarak çizgi roman tekniklerini kullanan bir dergi. Önceleri haftalık olarak yayınlanan derginin daha sonra boyut değiştirip kitapçık olarak bir süre daha çıkması.)

Ferruh Doğan'ın Belçika'nın Knokke-Heist kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması. Tonguç Yaşar'ın da aynı yarışmanın spor karikatürü dalında birincilik kazanması. (Knokke-Heist yarışmasının 1961’den beri düzenli olarak düzenleniyor olması.)

Ferruh Doğan, Tonguç Yaşar ve Meral Simer’in Yugoslavya'nın (bugünkü Makedonya) Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanmaları.

Semih Balcıoğlu ile Ferruh Doğan'ın Yugoslavya'nın Üsküp kentinde birer karikatür sergisi açmaları.

Tonguç Yaşar'ın hazırladığı "Yaşa Donkişot" adlı çizgi filimin Darüşşafaka Sinema Kulübü tarafından düzenlenen Birinci Uluslararası Kısa Filimler Şenliğinde en iyi filim ödülünü kazanması.

Turhan Selçuk'un 1957'den beri çizdiği çizgi romanın kahramanı Abdülcanbaz'ın Genco Erkal yönetimindeki Dostlar Tiyatrosu tarafından oyunlaştırılarak sahneye konması. (Abdülcanbaz: Ahmet Mekin, Gözlüklü Sami: Genco Erkal, Sürmegöz İhsan: Mehmet Akan, Karanfil Hoca: Zihni Küçümen, müzik: Arif Erkin, dekor: Turhan Selçuk, Evcimen Perçin)

Milliyet Sanat dergisinin .. sayısında "Çağımızın Bir Sanatı: Resimli Romanlar" başlığı altında çizgi roman konulu yazılara yer vermesi.

Milliyet Çocuk dergisinin çıkmaya başlaması. (Zaman zaman ara vermesine karşın bu derginin 1990'lara kadar yayınını sürdürmesi.)

1973

Ferruh Doğan ile Orhan Özdemir'in İtalya'nın Bologna kentinde düzenlenen Çizgi Mizah ve Grafik yarışmasında birincilik ödülünü kazanmaları.

Ferruh Doğan ile Semih Balcıoğlu'nun İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında birincilik ödülü olan "Altın Palmiye"yi kazanmaları.

Semih Balcıoğlu'nun Ancona'da düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında birincilik ödülü kazanması.

Erdoğan Bozok'un Bulgaristan'ın Gabrovo kentinde düzenlenen 6. Uluslararası Altın Ezop Karikatür ve Satirik Heykel Biennalinin (iki yılda bir yapılan sanat şenliği) karikatür dalında büyük ödül olan Altın Ezop'u kazanması.

Nehar Tüblek’in İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında özel ödül kazanması.

Faruk Özkurt, Şadi Dinççağ, Ali Ulvi Esroy’un Yugoslavya'nın Saraybosna kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında özel ödül kazanmaları.

Mahmut Akgün’ün Belçika'nın Knokke-Heist kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören tarafından hazırlanan 50 Yılın Türk Mizah ve Karikatürü adlı kitabın yayınlanması. (Yapıtın Semih Balcıoğlu tarafından hazırlanan çizgili gülmece bölümünde Türk karikatürü ile karikatürcülerine ilişkin bilgilerin bulunması. Bu bölümün genişletilmiş ve güncelleştirilmiş ikinci baskısı 1983'de.)

Akşehir'de bu yıl on ikincisi düzenlenen Nasrettin Hoca Şenlikleri kapsamında genç çizerlerin katılabileceği bir karikatür yarışmasının düzenlenmesi. (Daha sonra önemli bir uluslararası karikatür etkinliği durumuna gelecek yarışmaların ilki. Yarışmada Ahmet Aykanat ile Alper Uygur'un birinciliği paylaşmaları, Sami Caner'in ikinciliği kazanması, Nezih Danyal ile Ali Galip Altunçul'un da üçüncülüğü paylaşmaları.)

Türk Sinematek'i tarafından İstanbul'da "Dünya Canlandırma (Animation) Sineması Şöleni" düzenlenmesi.

Tonguç Yaşar ve Sezer Tansuğ tarafından hazırlanan ve Adana Altın Koza Filim Şenliğinde jüri özel ödülünü kazanan "Amentü Gemisi Nasıl Yürüdü" adlı çizgi filimin (1972) katıldığı 9. Annecy Çizgi Filim Şenliğinde ön elemeyi geçip gösterilmeye değer bulunan ilk Türk çizgi filimi olması.

İstanbul'da Ayhan Yetkiner'in hazırladığı Nasrettin Hoca'nın Torunları Cumhuriyetin 50. yılında Türk Karikatüristleri adlı yapıtın yayınlanması.

Yeni Dergi'de Üstün Alsaç tarafından yazılan "Abdülcanbaz Bir Çizgi-Romanın Düşündürdükleri" adlı yazının yayınlanması. (Sayı 101. Çizgi romanı konu alan ve nesnel ölçütlere dayalı yorumlarla yapılan ilk ciddi eleştiri denemesi.)

Vedat Ar'ın çeşitli çizgi filimler de yapmış olan şirketi Filmar'ın kapanması.

Semih Balcıoğlu'nun Türkiye Gazeteciler Sendikası başkanlığına seçilmesi. (1979'a kadar.)

Haldun Ulusoy'un ölümü. (Doğ: 1955.)

1974

Bir yıl önce Akşehir'de gençler arasında yapılan Nasrettin Hoca Şenliği Karikatür Yarışmasının bu yıl uluslararası bir yarışma olarak düzenlenmesi. (Nasrettin Hoca ve Turizm Derneği ile Karikatürcüler Derneği tarafından her yıl yinelenen bu yarışmanın 1980'li yılların başında yasaklanması.)

Ferruh Doğan'ın Milliyet Sanat dergisi tarafından yılın karikatürcüsü seçilmesi ve İtalya'da yayınlanan Uluslararası Karikatürcüler Albümü adlı yapıta alınması.

Şadi Dinççağ'ın Yugoslavya'nın Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında birincilik ödülünü alması. (Aynı yarışmada Semih Balcıoğlu’nun ikincilik ödülünü kazanması.)

Semih Balcıoğlu'nun İtalya'nın Ancona kentinde iki yıldan beri düzenlenmekte olan uluslararası "Denize Karşı Dört Kahkakaha" karikatür yarışmasında altın madalya kazanması.

Erdoğan Başol’un İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında üçüncülük ödülühü kazanması.

Yansıma dergisinin bir gülmece ve karikatür özel sayısı düzenlemesi. (Tan Oral'ın "Türk Karikatürü'nün Yüz Yıllık Tarihine Kısa Bir Bakış" adlı yazı dizisinin üç sayı boyunca sürmesi.)

Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu İstanbul İl Başkanlığı tarafından çocuklar arasında "Kısa Pantalon" adıyla bir karikatür yarışması düzenlenmesi. (1975 ve 1976'da ulusal, 1977'de de uluslararası olarak düzenlenen bu yarışmanın kitaplarının da yayınlanması, çektiği ilgiye karşın daha sonra sürdürülmemiş olması. İlk yarışmanın birincisi: Ali Acar Doğaner, ikincisi: Orhan Yüksel, üçüncüsü: Meral Dağdeviren.)

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Klubü (BÜSK) tarafından düzenlenen kısa filim yarışmasında Meral Erez ile Cemal Erez'in hazırladığı 4,5 dakikalık 65 KV adlı çizgi filimin birinci olması. (Bu çiftin bundan sonraki çizgi filim çalışmalarını yurt dışında gerçekleştirmeleri.)

Salih Erimez'in ölümü. (Doğ: 1974.)

1975

İstanbul'da Tepebaşı'nda bir Karikatür Müzesinin açılması. (1980'de içinde bulunduğu yapının yerine yenisinin yapılacağı gerekçesiyle yıkılması ve müzenin kapanması. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi adıyla onarılan Gazanfer Ağa Medresesinde yeniden açılışı: 1989'da.)

Semih Balcıoğlu'nun Paris'de bir karikatür sergisi açması.

Birleşik Karikatürcüler Grubu adıyla birlikte çalışmalar yapan karikatürcülerin bir sergi açmaları. (Grubun üyesi olan çizerler: Ercan Akyol, Erdoğan Başol, İsmail Biret, Erdoğan Bozok, Raşit Yakalı.)

İstanbul'da "..gülen düşünce dergisi.." olduğunu söyleyen Çağdaş Mizah adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması.

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü kısa filim yarışmasında Emre Senan'ın "Gergeadam" adlı çizgi filiminin birinciliği kazanması. (İkinci: Ateş Akyüz'ün "Evrim" adlı yapıtı.)

İlk Kıbrıs'lı Türk karikatürcüsü olan ("Klişeci") Ahmet Rifat Efendi'nin ölümü. (Doğ: 1892)

1970'lerin ortası

Kervan Yayınları tarafından ünlü Fransız çizgi romanı Asteriks'in dizi biçiminde yayınlanmaya başlaması. (Dizinin yazarı: Rene Goscinny, çizeri: Albert Uderzo, Türkçesi: Halit Kıvanç, Tevfik Ünsi. Bu girişimin 1960'lı yıllarda Karaca Yayınevi tarafından başlatılan ama uzun sürmeyen Batılı çizgi romanların nitelikli baskılarını yapma çalışmaları içinde belli bir başarı düzeyine ulaşması: 1980'li yılların başına kadar 16 kitap. Bunu Milliyet Yayınlarının çıkardığı Red Kit kitaplarının izlemesi.)

1976

Yalçın Çetin'in Bulgaristan'daki Gabrovo Gülmece Evi tarafından yeryüzünün en iyi yüz çağdaş karikatürcüsünden biri olarak belirlenmesi.

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü kısa filim yarışmasında Emre Senan'ın "Canlandırma Tabanca" adlı çizgi filiminin birincilik ödülünü kazanması. (İkinci: Ateş Benice'nin "Düğüm Nasıl Çözülür" adlı yapıtı.)

Hazım Başkaynak'ın ölümü. (Doğ: 1954.)

1977

Haslet Soyöz’ün İtalya'nın Tolentino kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında Cesare Marcorelli ödülünü kazanması.

Osman Galip Yurtcan’ın İtalya'nın Vercelli kentinde iki yılda bir düzenlenen Vercelli Uluslararası Karikatür Bienali’nde özel ödül kazanması. (Uluslararası Vercelli Karikatür Bienali’nin başlama yılı: 1975.)

Ferruh Doğan’ın Bulgaristan'ın Gabrovo kentinde düzenlenen Uluslararası Altın Ezop Karikatür ve Satirik Heykel Biennalinin (iki yılda bir yapılan sanat şenliği) karikatür dalında özel ödül kazanması.

Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu İstanbul İl Merkezi tarafından 1975'de İstanbul ili, 1976'da Türkiye düzeyinde düzenlenen Kısa Pantalon Karikatür yarışmasının uluslararası biçimde düzenlenmesi. (Çocuklar arasında ilk kez uluslararası bir karikatür yarışmasının Türkiye'de düzenlenmesi, yarışmaya 25 ülkeden 2250 karikatürün katılması, bunların bir kitapta toplanması.)

Ariel Dorfman ile Armand Mattelart tarafından yazılan Emperyalist Kültür Sanayii ve W. Disney Vak Vak Amca Nasıl Okunmalı? adlı kitabın yayınlanması. (David Kunzle'nin önsözü ve Atilla Aksoy'un çevirisiyle. İlk kez genel olarak çizgi romanın, özel olarak da Walt Disney yapımlarının ideolojik eleştirisi niteliğindeki bir kitabın yayınlanması.)

Akbaba adlı gülmece dergisinin kapanması. (Cumhuriyet dönemi gülmece yayınları arasında zaman zaman önemli bir yer almış olan bu derginin ozan ve gülmece yazarı Yusuf Ziya Ortaç (1895-1967) tarafından çıkarılmaya başlaması: 1922-1930, 1933-1949, 1952-1977.)

İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi) tarafından düzenlenmesine başlanan İstanbul Sanat Bayramı adlı etkinliklerin birincisinin gerçekleştirilmesi. (Bu etkinlikler arasında yer alan "2000 Yılına Doğru Sanatlar" adlı uluslararası karikatür yarışmasında Alper Uygur'un birincilik ödülünü kazanması. Aynı başlık altındaki seminere Tan Oral'ın "Grafik Mizah (Karikatür)" başlıklı bildiriyle katılması.)

20. Yüzyıl Ansiklopedisi adlı başvuru yapıtında "Çizgili ve Resimli Romanlar Yeni Bir İletişim Biçimi" başlıklı bir tanıtma yazısının yer alması.

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü kısa filim yarışmasında Emre Senan'ın "Hayatında Eğri Çizgiyi İlk Kez Keşfeden Adam" adlı çizgi filiminin birinci olması. (İkinci: Selçuk Aşkın'ın "Bir Gün" adlı yapıtı.)

Ratip Tahir Burak'ın ölümü. (Doğ: 1904. Bu çizerin usta politik karikatürcülüğünün yanı sıra başarılı çizgi roman çalışmalarının da bulunması.)

Yalçın Çetin'in ölümü. (Doğ: 1934. Çizgi filim çalışmaları da bulunan bu karikatürcünün Karagöz figürlerinden esinlenen bir çizgi dili geliştirmiş olması.)

Bülent (Hikmet) Şeren'in ölümü. (Doğ: 1932.)

Orhan Tophanelioğlu'nun ölümü. (Doğ: 1958.)

Mazhar Nazım Resmor'un ölümü. (Doğ: 1901.)

1978

Beysun Gökçin'in Akşehir'de düzenlenen 5. Uluslararası Nasrettin Hoca Karikatür Yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Haslet Soyöz’ün Yugoslavya'nın (bugünkü Makedonya) Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Semih Balcıoğlu'nun İngiltere'nin New Castle kentinde bir karikatür sergisi açması.

Semih Balcıoğlu'nun Güle Güle İstanbul adlı kitabının yayınlanması. (Bu kitabın İtalya'nın Pescera kentinde yapılan karikatür kitapları yarışmasında birincilik ödülü kazanması: 1982. İkinci baskısı: 1985, üçüncü baskısı: 1996)

Selçuk Demirel'in Paris'e giderek bundan sonraki çalışmalarını ağırlıklı olarak Fransa'da sürdürmesi.

Balkan Filim Şenliği çerçevesindeki Ulusal Kısa Filim Yarışmasında Meral Birden Erez'in Kedi (Il Gatto) adlı yapıtının ödül kazanması.

Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenen Nasreddin Hoca çizgi filim yarışmasında Tunç İzberk'in Hoca ile Hırsızlar adlı yapıtıyla Tonguç Yaşar'ın Hoca ile Hırsız adlı yapıtının birincilik ödülü kazanması. (Ateş Benice'nin Hoca Bir Gün ve Emre Senan'ın Kısasa Kısas adlı yapıtlarının da sırayla ikinci ve üçüncü olmaları.)

Cumhuriyet gazetesinin "Ciddiyet" adlı bir gülmece köşesi-sayfası düzenlemeye başlaması. (1980'e kadar.)

Orhan Ural'ın ölümü. (Doğ: 1913)

Burhan Solukçu'nun ölümü. (Doğ: 1928.)

Sezgin Burak'ın ölümü. (Doğ: 1935.)

İbo'nun (İbrahim Güngör) ölümü. (Doğ: 1959.)

1979

Zühal Arınık'ın Türkiye'de Çizgi Roman ve Turhan Selçuk'un Abdülcanbaz'ı adlı lisans tezini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Estetik ve Sanat Tarihi Kürsüsüne sunması. (Çizgi roman konusundaki ilk bilimsel çalışma.)

İsviçre'de yayınlanan Novum Gebrauchs Graphik adlı grafik sanatlar dergisinin Turhan Selçuk ile ilgili bir yazı yayınlaması ve yapıtlarından örnekler sunması.

Ferruh Doğan'ın Almanya'da bir karikatür sergisi açması.

Mehmet Aktuğ'un Akşehir'de düzenlenen 6. Uluslararası Nasrettin Hoca Karikatür Yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Mahmut Karatoprak’ın Yugoslavya'nın (bugünkü Makedonya) Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Karikatürcüler Derneği tarafından Karikatürk adlı derginin çıkarılmaya başlaması.

Yaşar Kemal'in ünlü romanı İnce Memed'in çizgi roman biçiminde yayınlanması.

1980

Nezih Danyal'ın İtalya'nın Pescara kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Tufan Arkayın’ın İtalya'nın Vercelli kentinde iki yılda bir düzenlenen Vercelli Uluslararası Karikatür Bienali’nde başarı ödülünü kazanması. (Aynı yarışmada Hakan Anılan’a özel ödül verilmesiı.)

Türkiye İş Bankası tarafından karikatür sanatını geliştirmek ve yeni karikatürcüleri özendirmek amacıyla bir yarışma düzenlenmesi, yarışmada derece alanlarla yayınlanmaya değer öteki karikatürlerin bir kitapta toplanması.

Ateş Benice'nin "Stereo" adlı çizgi filiminin Zagreb Şenliğinde gösterilmesi.

Kıbrıs'lı karikatürcü Musa Kayra'nın Nasrettin Hoca karikatür yarışmasında özel ödül kazanması.

1981

Cemalettin Güzeloğlu’nun İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında Homoridens Graffiti özel ödülünü kazanması.

Semih Balcıoğlu'nun Almanya'nın Frankfurt kentinde bir karikatür sergisi açması.

Almanya'nın Hamburg kentinde T. Balkenhol tarafından Karikatürkei von 1946 bis 1981 (Karikatürkiye) adlı kitabın yayınlanması. (Anılan tarihler arasındaki örnekleriyle Türk karikatürünü ve çizerlerini tanıtmayı amaçlayan yabancı dilde bir yapıtın çıkması.)

Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı kutlama etkinlikleri kapsamında olmak üzere Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu tarafından spor karikatürleri yarışmasının düzenlenmesi ve verilen 24 ödülün 7'sini Cafer Zorlu, Mesut Yavuz ve Musa Kart'ın kazanması. (Yarışmaya katılan yapıtların aynı yıl içinde kitap olarak yayınlanması. Bu kuruluş tarafından 1983-1986 arasında spor karikatürleri konulu dört kitap daha yayınlanması.)

Atatürk'ün yaşamını çizgi roman biçiminde ele alan bir kitabın yayınlanması. (Kitabı hazırlayan: Ayhan Başoğlu. Yayınlayan: Kültür Bakanlığı.)

Milliyet Sanat dergisinin 25 sayısında "Türk Karikatüründe Gençler" adıyla yeni kuşak çizerlerin bir bölümünün tanıtılması. (Tanıtılan sanatçılar: Mustafa Doğruer, Beysun Gökçin, Seydali Gönel, İsmail Gülgeç, Atilla Kanbir, Mahmut Karatoprak, Semih Poroy, Emre Senan, Haslet Soyöz, Ohannes Şaşkal, Tuncay Urcan.)

"...Güldürü romanları dergisi..." olduğunu söyleyen Şamata'nın

çıkmaya başlaması. (Çizgi ve biçem olarak daha önce yayınlanmış olan Salata'nın süreği niteliğinde gülmece çizgi öykü ve romanları dergisi.)

Çalışmaları arasında çizgi filim yapımları da bulunan İstanbul Reklam adlı şirketin kapanması.

Suavi Süalp'in ölümü. (Doğ: 1926. Bu yazarın senaryo ve gülmece yazarlığının yanı sıra karikatür ve çizgi roman çalışmalarının bulunması, gülmece dergileri çıkarması.)

Mehmet Polat'ın ölümü. (Doğ: 1927.)

1982

Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin yönetim kurulu ile seçici kurulunun ortaklaşa kararı üzerine yayınının 10. yılını dolduran Gırgır dergisine "..ülkemize ve dünyaya karşı sorumlu, saygılı, ilkeli ve sürekli yaratıcı bir çizgide yayınını sürdürdüğü için.." onur ödülü vermesi.

Fethi Develioğlu, Mahmut Akgün, Mustafa Bora ve Hasan Seçkin’in İtalya'nın Vercelli kentinde iki yılda bir düzenlenen Vercelli Uluslararası Karikatür Bienali’nde özel ödül kazanmaları.

Necati Abacı ile Erdoğan Karayel’in İtalya'nın Pescara kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında özel ödül kazanmaları.

Çeşitli baskılara karşın yayınını bu yıla kadar aralıksız sürdürebilmiş olan Gırgır dergisinin bir ay süreyle kapatılması. (Türk bayrağından yapılmış bir giysiyle televizyonda şarkı söyleyen bir şarkıcıyı eleştiren kapak karikatürü nedeniyle.)

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi tarafından "Gırgır Dergisi Okuyucu Araştırması" adlı bir çalışmanın gerçekleştirilmesi. (İlk kez bir gülmece dergisinin ciddi bir araştırma konusu yapılması.)

1981'den beri durdurulmuş olan Akşehir Nasrettin Hoca Karikatür Yarışması yerine bir çizgi filim yarışmasının düzenlenmesi. (Murat Havsa ile Yıldız Cıbıroğlu'nun birinciliği paylaştıkları yarışmada Atila Ergüder'in ikinci, Bekir Susam'ın üçüncü olması, Türker Ede, Feza Baykal ve Timuçin Tarhanlı'nın da özel ödül almaları.)

Semih Balcıoğlu'nun Güle Güle İstanbul adlı kitabının İtalya'nın Pescera kentinde düzenlenen en iyi karikatür kitabı yarışmasında birincilik ödülü kazanması.

Atila Özer, Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Ercan Akyol, Erdoğan Özer ve Kamil Masaracı'nın Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülünü, da özel ödülü kazanmaları.

Ancak bu yıl içinde yayınlanabilmiş olan ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi'nin 1980-2. sayısında Salih Memecan'ın "Çizgi ve Çevre" başlığı altındaki karikatürlerine yer vermesi. (Toplam 24 dergi sayfası çizim.)

Bir süredir ara verilmiş olan Tarkan adlı çizgi romanın Bulvar Gazetesi'nde yeniden başlaması. (Sezgin Burak tarafından yaratılan bu çizgi romanın daha sonra kardeşi Engin Burak tarafından sürdürülmesi.)

Şadi Dinççağ'ın ölümü. (Doğ: 1919)

1983

Semih Balcıoğlu tarafından hazırlanan Cumhuriyet Dönemi Türk Karikatürü adlı kitabın yayınlanması, Balcıoğlu'nun Türkiye İş Bankası tarafından konan "Karikatür Büyük Ödülü"nü kazanması. (1973'de çıkmış olan 50 Yılın Türk Mizah ve Karikatürü adlı kitabın gözden geçirilip güncelleştirilmiş biçimi. Bu yapıtın Türk karikatürü ile karikatürcülerine ilişkin bilgiler içermesi.)

Uluslararası Sedat Simavi Karikatür Yarışmalarının birincisinin düzenlenmesi. (Bundan böyle her yıl düzenlenecek olan bu yarışmaların arkasından ona katılanların yapıtlarının yer aldığı albümlerin yayınlanması. Haslet Soyöz'ün bu yarışmada ikincilik ödülünü kazanması.)

Ali Galip Altunçul’un İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında özel ödül kazanması.

İsviçre'nin Basel kentinde düzenlenen bir karikatür sergisinde Türkiye'den Ali Ulvi Ersoy, Semih Balcıoğlu, Ferit Öngören, Ö. Kalender, Ü. Mahmut Karatoprak, Tan Oral, Tonguç Yaşar, Nehar Tüblek ve Turhan Selçuk'un yapıtlarının yer alması.

Ferruh Doğan'ın İsviçre'de hazırlanan Grafik ve Karikatür Sanatında Kim Kimdir? adlı yapıtta yer alması.

Atila Özer’in Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında altın ödülü kazanması. (Tan Oral ile Mahmut Akgün'ün de aynı yarışmada "excellence" (yetkinlik), Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun da başarı ödülünü kazanmaları.)

İbrahim Tapa’nın İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında özel ödülü kazanması.

Erdoğan Karayel’in Almanya’da düzenlenen “Yaban Elde Çalışanlar” konulu bir karikatür yarışmasında dördüncülük ödülünü kazanması.

Ankara'da aylık Sıfır adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması. (İstanbul'da yayınlanan ve geniş bir okuyucu kesimine seslenen gülmece dergilerinin kısa erimli tüketime yönelik çizgi roman özelliklerini kullanma eğilimine karşı karikatürün sanatsal yanını öne çıkarmayı amaçlayan ve yazısız karikatür anlaşıyını savunan bir derginin çıkması. Yayın yönetmeni: Sait Munzur.)

Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi adlı yapıtta Ferit Öngören'in "Türk Mizah ve Karikatürü" başlıklı bölümünün yayınlanması.

Ankara Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin karikatür dalında Tan Oral ile Kamil Masaracı'yı "yılın gazetecisi" seçmesi.

Trabzon'da Kuzey Haber adlı gazetenin yayınlanmaya başlaması. (Bu gazetede daha önceki Karadeniz gazetesinde olduğu gibi Taka başlıklı bir gülmece sayfasının yer alması ve burada yerel karikatür sanatçılarının yapıtlarının yayınlanması, sayfanın yöneticisi Hikmet Aksoy tarafından tüm ülke sanatçılarına açık iki karikatür yarışmasının düzenlenmesi.)

Hakan Derman'ın bir arkadaşıyla birlikte "Canlı Karikatür" sergisi açması. (Türkiye'de ilk kez gerçek insanların oluşturduğu sahnelerle düzenlenmiş bir "karikatür sergisi".)

Hürriyet-Gösteri dergisinin Eylül sayısını "Her Yönü ile Türk Karikatürü" başlığı altında özel sayı olarak yayınlaması.

Mim (Mustafa) Uykusuz'un ölümü. (Doğ: 1922)

Ahmet Münif Fehim'in ölümü. (Doğ: 1900.)

1983-1985

Anadolu Yayıncılık tarafından Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi'nin yayınlanması. (Yapıtta Türk ve dünya karikatür ve çizgi romanının önde gelen yaratıcılarının yaşam öykülerine ve yapıtlarına yer verilmesi. Ayrıca çerçeve yazılarla karikatür, çizgi roman gibi konuların anlatılması.)

1984

Karikatürün Eskişehir Anadolu Üniversitesinde ders olarak programa alınması. (Çizgili gülmecenin ilk kez bir yüksek eğitim kurumunda öğretilmesi.)

Tan Oral'ın Tokyo'da yayınlanan Yomiuri Shimbun gazetesi tarafından her yıl düzenlenen karikatür yarışmasında "excellence" (yetkinlik) ödülünü kazanması.

Ercan Akyol’un İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında özel ödül kazanması.

Fethi Develioğlu ile Ümit Müfit Dinçay’ın İtalya'nın Vercelli kentinde iki yılda bir düzenlenen Vercelli Uluslararası Karikatür Bienali’nde özel ödül kazanmaları.

Turhan Selçuk'un otuz yıllık bir aradan sonra İstanbul'da ikinci karikatür sergisini açması ve bu sergisi nedeniyle 1984 Simavi Vakfı Ödülünü kazanması.

Atilla Peken’in İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında özel ödülü kazanması.

Ferruh Doğan'ın Almanya'da bir karikatür sergisi açması.

Rene Goscinny tarafından yazılan ve Morris tarafından çizilen ünlü Fransız çizgi romanı Red Kit'in (Lucky Luke) karton kapaklı ve renkli basılmış bir dizi olarak yayınlanmaya başlaması. (Çıkaran: Milliyet Yayınları.)

1985

Adam Sanat dergisinin çıkmaya başlaması. (İlk kez karikatüre de öteki sanatlara verdiği ölçüde önem veren ve bu sanata ilişkin kuramsal ve eleştirel yazılara yer veren bir sanat dergisinin çıkmaya başlaması.)

Sinan Gürdağcık'ın Hürriyet-Gösteri dergisinde "Çizgi Romanın Öyküsü" adlı yazısının yayınlanması. (Çizgi romanın tarihini konu alan bu yazının daha sonra Çizgi Roman Koleksiyon Dergisi'nde de yayınlanması.)

Engin Ergönültaş'ın çizgi romanlarının Fransa'da önce Metal Hurlant sonra da L'Echo des Savanes adlı dergilerde yayınlanması. (Bir Türk çizgi romancısının yapıtlarının ilk kez yurt dışında çıkan dergilerde yer alması.)

İsviçre'nin Lozan kentinde yapılan ve Illustre dergisi tarafından düzenlenen Uluslararası Çizgi Roman '85 Yarışmasında Türk çizeri Bahadır İşler'in "Rüzgarlı" adını taşıyan yapıtının üçüncülük ödülünü kazanması.

Belçika'nın Knokke-Heist kentinde her yıl düzenlenen karikatür şenliğinin 1986'da kutlanacak 25. yıldönümü nedeniyle yayınlanması tasarlanan karikatür albümüne Türkiye'den Erdoğan Bozok ile Mahmut Akgün'ün birer yapıtla katılmaları.

Almanya'nın Duisburg kentinde düzenlenen ve yalnız Üçüncü Dünya ülkeleri karikatürcülerinin katılabileceği "Tek Dünya" konulu karikatür yarışmasında Gürbüz Doğan Ekşioğlu ile Ümit Müfit Dinçay'ın yapıtlarının jüri özel ödülünü kazanmaları.

Hürriyet-Gösteri sanat-edebiyat dergisinin 61. sayısının "Ayın Dosyası" bölümünü "..Yeni bir anlatım aracı çizgi roman.." başlığı altındaki yazılara ayırması.

Meral ve Cemal Erez'in 1983'de gerçekleştirdiği 11 dakikalık "Les Cordes" (İpler) adlı kesip yapıştırma (dekupe) tekniğini uygulayan canlandırma filimlerinin Marly-Le Roi Kısa Filim Şenliğinde en iyi "graphisme" ödülünü kazanması.

1985-1986

-İstanbul'da bir gazetenin eki olarak 50 Yılın Dünya Karikatürü 1935-1985 adlı yapıtın yayınlanması. (Yayınlayan: Hıfzı Topuz, katkıda bulunanlar: Turgut Çeviker, Ferruh Doğan ve Tan Oral.)

1986

Oğuz Aral'ın öncülüğünde Gırgır gülmece dergisi tarafından İstanbul ve Ankara'da "İçerden Dışarıya Sevgilerle 24 Hapisaneden Karikatürler" adlı serginin düzenlenmesi ve Yarın Yayınları tarafından aynı adı taşıyan kitabın yayınlanması. (Karikatürün giderek yaygınlaşan bir anlatım aracı olması nedeniyle tutuklularevinde bulunan insanlar tarafından çizilmiş ve bir bölümü de Gırgır'da yayınlanmış karikatürlerle düzenlenen ilk bu tür sergi ve kitap.)

Hıfzı Topuz'un İletişimde Karikatür ve Toplum adlı yapıtının yayınlanması. (1974'de Paris'de Fransızca olarak basılmış olan bu kitabın önsözünü Prof. Abraham Moles'in yazmış olması, Türkçeye çevrilmesinde ise Doç. Dr. Nuri Bilgin ile Nezihe Topuz'un çalışmaları. Grafik gülmecenin bir ileti olarak iletişim alanındaki rolünü göstermeye yönelik bir yapıt olan bu çalışmayla ilk kez karikatürü konu alan ciddi bir araştırmanın yayınlanması.)

Ankara'da aylık Karakare adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Yazısız karikatürü öne çıkaran bir dergi.)

Selçuk Demirel'in 1984'de Ankara'da açtığı "Seyir Defteri" adlı sergide yer alan karikatürlerinden birinin Graphis Annual 1985-86 adlı grafik sanatlar yıllığına alınması.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Barış Derneği tarafından düzenlenen "Silahsız Bir Dünya" adlı karikatür yarışmasının sonuçlanması. (İlk üç ödülü Türk karikatürcülerinin kazandığı yarışmada Adnan Taç'ın birinci olması, Nihat Atagöz ile Nizamettin Mollasalihoğlu'nun ikincilik ödülünü paylaşmaları, üçüncülüğü de Fethi Develioğlu'nun alması.)

Mahmut Akgün’ün Belçika’nın Beringen kentinde yapılan Casino Beringen Uluslararası Karikatür Yarışmasında basın ödülünü kazanması.

Cemal Arığ'ın Küba'da yayınlanan Juventud Rebelde (Asi Gençlik) gazetesinin gülmece eki Dedete tarafından düzenlenen "Dış Borçlar" adlı ulusalararası karikatür yarışmasında birinicilik ödülünü kazanması.

Necati Abacı ve Cumhur Gazioğlu’nun Almanya’da “Cennetin Öbür Yakası” başlığı altında düzenlenen bir karikatür yarışmasında özel ödül kazanmaları.

Milliyet Sanat dergisinin 15.4.-15.10.1986 tarihleri arasındaki sayılarında "1986 Uluslararası Dünya Barış Yılı'nda / Söz, Genç Çizerlerde!" başlığıyla genç karikatürcüler tarafından çizilmiş karikatürlere yer vermesi.

İsviçre'nin Lozan kentinde yapılan ve Illustre dergisi tarafından düzenlenen Uluslararası Çizgi Roman '86 Yarışmasında Türk çizeri Şekip Davas'ın yapıtının artistik kalite (sanatsal nitelik) özel ödülünü kazanması.

Ferit Avcı’nın Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen Üçüncü Uluslararası Karikatür Yarışmasında dördüncülük ödülünü kazanması.

Ratip Tahir Burak'ın tarihsel çizgi romanlarından biri olan Cem Sultan'ın Günaydın gazetesinde yeniden yayınlanması.

Araştırmacı ve yazar Turgut Çeviker tarafından hazırlanan Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 1 Tanzimat Dönemi 1867-1878 / İstibdat Dönemi 1878-1908 adlı çalışmanın yayınlanması. (Türk karikatürünün ilk dönemlerine ilişkin kaynak niteliğindeki ilk ciddi araştırma çalışmasının gerçekleştirilmesi. Dizinin ikinci kitabı olan Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 2 Meşrutiyet Dönemi 1908-1918'in 1988'de, üçüncü kitabı olan Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 3 Kurtuluş Savaşı Dönemi 1918-1923'ün de 1991'de yayınlanması.)

Adam Yayınları tarafından içinde Türk çizgili gülmecesinin ilk döneminden yapıtların yer aldığı karikatür kitaplarının yayınlanmaya başlaması. (Ali Fuat Bey'in, Nişan G. Berberyan'ın, Halit Naci'nin, Cemil Cem'in karikatürleri, Tanzimat, 2. Abdülhamit ve 2. Meşrutiyet döneminden karikatürler. Dizinin hazırlayıcısı: Turgut Çeviker.)

Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği'nin kurulması. (Kurucular: Serhan Gazioğlu, Alper Susuzlu, Hüseyin Çakmak, Mehmet Ulubatlı, Musa Kayra ve Cemal Tunceri)

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Alper Susuzlu'nun İsviçre'de düzenlenen Tib-Wats karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Mustafa Tozakı'nın İsviçre'de düzenlenen Tib-Wats karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Oğuz Turan'ın ölümü. (Doğ: 1928.)

İhap Hulusi'nin ölümü. (Doğ: 1895.)

1987

Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülü kazanması. (Aynı yarışmada Enver Malkoç ve Semiramis Aydınlık’ın mansiyon, Erdoğan Karayel, Abdullah Orhan ve Ahmet Aykanat’ın da özel ödül kadanmaları.)

Özden Ögrük'ün Çılgın Bediş adlı kitabının çıkması. (İlk kez bir kadın çizerin hazırladığı bir çizgi romanın kitap olarak yayınlanması. Çılgın Bediş'in Gırgır dergisinde yayınlanmaya başlaması: 1976.)

Karikatürcüler Derneğinin İstanbul'da Yerebatan Sarayının çıkışında yer alan Karikatür Galerisinin "Çizgilerle İstanbul" adlı sergiyle açılması.

Tan Oral'ın ilk kez Brüksel'de düzenlenen Uluslararası Politik Karikatürler Festivaline katılması.

Faruk Çağla ile Hasan Zeynel Zaferoğlu'nun Hollanda'nın Voorburg kentinde "Karikatürkiye" adlı bir sergi açmaları.

Türkolog François Georgeon tarafından hazırlanan "Osmanlı İmparatorluğu'nun Son Döneminde Karikatür ve Mizah Basını" adlı serginin Paris'deki Anadolu Kültür Merkezinde açılması.

Şekip Davas'ın Fransa Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Lanester Çizgi Roman Festivali tarafından ortaklaşa düzenlenen çizgi roman yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Varlık dergisinin 953. sayısının mizah ve karikatür özel sayısı olarak hazırlanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Bertan Soyer'in İtalya'da düzenlenen Brindissi karikatür yarışmasında jüri özel ödülünü kazanması.

1988

Brüksel'de yapılan Karikatür Şenliğinde yeryüzünün üçüncü büyük gülmece dergisi olan Gırgır'ın tanıtılması amacıyla seçilmiş 200 karikatürlük bir serginin açılması, derginin gülmece yönetmeni Oğuz Aral'ın "Anadolu Gülmecesi" konulu bir konuşma yapması ve Belçikalı karikatürcülerle bir açık oturuma katılması.

Enver Malkoç’un İtalya'nın Vercelli kentinde iki yılda bir düzenlenen Vercelli Uluslararası Karikatür Bienali’nde özel ödül kazanması.

Ercan Akyol’un Yugoslavya’da yayınlanan JEZ dergisi tarafından düzenelenen bir karikatür yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Atila Özer tarafından hazırlanan Karikatür Sanatı ve Reklamcılık adlı çalışmanın Eskişehir'de Anadolu Üniversitesi Eğitim Teknolojisi ve Yaygın Eğitim Vakfı tarafından basılması.

Karikatürcüler Derneği tarafından bir "Haber Merkezi" ve "Karikatür Ajansı" kurulması. (Karikatür ajansının Türkiye'ye özgü yayın koşulları nedeniyle ilgi görmeyerek beklendiği gibi çalışamaması.)

1981'den beri yapılamayan uluslararası Nasrettin Hoca Karikatür yarışmasının yeniden başlatılması.

Ercan Akyol'un uluslararası Jez (Kirpi) karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Sami Caner, Gürbüz Doğan Ekşioğlu ve İsmet Lokman'ın uluslararası Yomiuri Karikatür Yarışması Excellence (yetkinlik) ödüllerini kazanmaları.

Doğan Kardeş adlı çocuk dergisinin yeniden çıkmaya başlaması. (Bu derginin 1991'den sonra bir bölümü daha önce dergide yayınlanmış olan nitelikli çizgi romanları kitap olarak da yayınlaması, bunların arasında yabancı yapıtların çevirilerinin de bulunması.)

İstanbul'da "Osmanlı Karikatürü" adlı bir serginin açılması. (Bu dönem karikatürlerinin ilk kez toplu bir biçimde sergilenişi. Düzenleyen: Turgut Çeviker.)

Nezih Danyal ile Kamil Masaracı'nın Ankara Çağdaş Gazeteciler Derneği tarafından düzenlenen yılın gazetecileri listesinde yer almaları.

Ankara'da Anadolu Sanat Merkezi tarafından 1. Uluslararası Çizgi Filim Festivalinin düzenlenmesi. (1989'da hem Ankara'da, hem de İstanbul'da.)

Altan Erbulak'ın ölümü. (Doğ: 1929. Karikatürcülüğünün yanı sıra gazetecilik, tiyatro oyunculuğu, sunuculuk gibi gösteri sanatlarında da başarılı olan bu sanatçının Hürmüz ile Cafer ve Kibar Hırsız gibi çizgi romanlarının, Bir Delinin Hatıra Defteri ve Taş Arabası gibi dizilerinin bulunması.)

Derviş Pasin / Ateş Benice stüdyolarında üretilen Boğaç Han adlı 50 dakikalık çizgi filimin Sinema Günleri '88 etkinlikleri arasında yer alması.

1988-1989

Oğuz Aral'ın gülmece yönetmenliğini yaptığı Gırgır dergisinde yayınlanan karikatürleri başta Almanya olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerinde sergilemesi, bu sergiler nedeniyle yapılan söyleşilerde Türk gülmecesini tanıtıcı konuşmalar yapması.

1989

İstanbul'da Gazanfer Ağa Medresesinde İstanbul Büyük Kent Belediyesi Mizah ve Karikatür Müzesinin açılması. (Müzenin ilk yöneticiliğine Erdoğan Bozok'un getirilmesi, onun yönetiminde çeşitli sergilerin düzenlenmesi, bir kitaplığın ve belgeliğin kurulması, açılan işliklerde özellikle gençlere yönelik eğitim-öğretim çalışmalarının yapılması.)

Atila Özer’in Yugoslavya'nın (bugünkü Makedonya) Üsküp kentinde düzenlenen karikatür yarışmasında özel ödül kazanması.

Abdullah Üçyıldız, Sami Caner, İsmet Lokman ve Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülü kazanmaları.

Turhan Selçuk'a 8. İstanbul Kitap Fuarı Onur Ödülünün verilmesi.

Dergilerinin el değiştirmesi nedeniyle Oğuz Aral ile Tekin Aral'ın Gırgır ile Fırt yöneticiliklerinden ayrılmaları, Avni ile Fırfır dergilerini çıkarmaya başlamaları. (Bunu izleyen aylarda çok sayıda yeni gülmece dergisinin çıkarak Gırgır-Fırt biçemi olarak adlandırılabilecek karikatür çizgi öykü / çizgi roman anlayışını sürdürmeleri.)

İtalya'nın Bordighera kentinde düzenlenen 43. Uluslararası Karikatür Yarışmasında Kıbrıslı Hüseyin Çakmak'ın Altın Palmiye birincilik, Gümüş Palmiye ikincilik ödülleriyle Avrupa Konseyi Altın ve gümüş plaketlerini kazanması. (Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneğinin kurucusu ve başkanı olan bu çizerin Altın Palmiye'yi kazanan en genç karikatürcü olması.)

İsmet Lokman'ın Akşehir'de düzenlenen Uluslararası Nasrettin Hoca Karikatür Yarışmasında birincilik ödülünü kazanması. (Bu karikatürcünün aynı yıl içinde Uluslararası Sedat Simavi Karikatür yarışmasında şeref mansiyonu, Türk Kütüphanecileri Derneği yarışmasında büyük ödül, Kimya Mühendisleri Odası yarışmasında büyük ödül, T.C. Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği yarışmasında birincilik ve Türkiye Ormancılar Birliği yarışmasında başarı ödülünü de kazanması.)

İstanbul'da Karikatürcüler Derneği tarafından "Cemil Cem" adlı bir karikatür sergisinin düzenlenmesi. (Türk karikatürünün bu önemli çizerinin 1908-1912 yılları arasında Kalem ve Cem dergilerinde yayınlanmış yapıtlarından seçilerek hazırlanmış bir sergi.)

İstanbul'da Karikatürcüler Derneği tarafından "Portreler" adlı bir karikatür sergisinin düzenlenmesi. (Ünlü çizerlerin portre karikatürlerinden bir seçkinin gösterildiği sergi.)

İstanbul'da Karikatürcüler Derneği ile Kuzey Kıbrıs Karikatürcüler Derneği tarafından ortaklaşa düzenlenen "Kıbrıs Türk Karikatür Sergisi" adlı serginin açılması.

İstanbul'da Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından 1. Canlandırma Sineması Semineri adlı toplantının düzenlenmesi.

Hadi Uluengin'in "Avrupa Çizgi Romanında Türk İmajı" adlı araştırmasının Cumhuriyet gazetesinde yayınlanması. (12-15 Şubat)

...ve Sinema dergisinin Mart sayısını ağırlıklı olarak Türk canlandırma sinemasını konu alan yazılara ayırması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Alper Susuzlu'nun İtalya'da düzenlenen uluslararası Ancona karikatür yarışmasında gümüş madalya kazanması.

1990

Turhan Selçuk'un beş yıldan beri Fransız Kültür Bakanlığının desteğiyle düzenlenmekte olan Saint-Esteve Ulusararası Karikatür Festivali'ne çağrılması. (Bu sanatçının festivale çağrılan ilk Türk karikatürcüsü olması, sergilenen dört yapıtının da Saint-Esteve Çağdaş Sanatlar Müzesine alınması.)

Selçuk Demirel'in Eclats de Silance (Sessizlik Çığlıkları) adlı yapıtının Fransa'da yayınlanması. (Le Monde Diplomatique (Diplomasi Dünyası) dergisi tarafından yayınlanan "Maniere de Voir" (Görme Biçimleri) adlı dizinin 10. kitabı olan bu yapıt için derginin genel yayın yönetmeni Claude Julien ile yazı işleri müdürü Ignacio Ramonet'nin birer ön söz yazmaları. 98 sayfalık büyük boyutlu kitapta Demirel'in renkli ve siyah-beyaz 150'den çok çiziminin yer alması.

İtalya'nın Marostica kentinde her yıl yapılan karikatür yarışmasının bu yılki büyük ödülünün Türkiye'den Muhammet Şengöz'e verilmesi. (Fanatikler ve Fanatizm konulu yarışmada Ahmet Erkanlı'nın da başarı ödül alması.)

Türkiyeli beş derneğin bir araya gelerek ASTTU öncülüğünde Fransa'nın Strasbourg kentinde düzenledikleri kültür haftalarına Tan Oral'ın "Bu Dünya Kimin" adlı karikatür sergisi ve Selçuk Demirel'in de bir afiş sergisiyle katılmaları.

Tan Oral'ın yapıtlarını Atina'da sergilemesi.

Tan Oral'ın İsviçre'nin Basel kentinde bulunan Sammlung Karikaturen Cartoons (Karikatür ve çizgi roman derlemi) adlı karikatür müzesinin 10. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen sergi ve kutlama etkinliklerine çağrılı olarak katılması.

Bu yıl içinde rekor sayılacak kadar çok karikatür ve (her zaman yayınlanan dergi ve kitapçıkların dışında) çizgi roman kitabının çıkması.

Ramize Erer'in Bir Bıyıksız adlı karikatür kitabının yayınlanması. (İlk kez bir Türk kadın çizerin karikatürlerinin albüm biçiminde yayınlanması.)

Necmi Rıza Ayça'nın bu yılki Burhan Felek Basın Hizmet Ödülünü alması.

Kültür Bakanlığı tarafından çocuklara yönelik ve konularını ulusal söylencelerden ve öykülerle sözde ulusallaştırılmış öykülerden alan çizgi roman kitaplarının yayınlanmaya başlaması. (Yazarlar: Mustafa Demirbaş, Osman Oktay, Ömer Seyfettin, Dilaver Cebeci, Emine Işınsu. Çizerler: Orhan ve Erhan Dündar.)

Milliyet Çocuk dergisinin boyutlarını değiştirerek bir çizgi roman dergisi görünümünü alması. (Dergide çocuklara yönelik çizgi romanların yanı sıra büyükler için hazırlanmış çizgi romanların da yer alması. Türk çizerlerinin yapıtlarına da yer veren dergideki yabancı çizgi romanlara örnekler: Hasbi Tembeler (Beetle Bailey), Bizim Can (Dennis the Menace), Bastır Viking (Hagar), Temel Reis (Popeye), Red Kit (Lucky Luke), vb.)

Erdoğan Özer'in ölümü. (Doğ: 1939.)

Dr. İhsan Ünlüer'in ölümü. (Doğ: 1923. Ünlüer başka çalışmalarının yanı sıra yazdığı gülmece yazıları, anekdotları ve çizdiği karikatürlerle tanınmıştı.)

1991

Kültür Bakanlığı tarafından düzenli olarak verilen Kültür ve Sanat Büyük Ödülünün bu yılkini Karikatürcüler Derneğinin alması.

Aşkın Ayrancıoğlu’nun İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında özel ödül kazanması.

Mehmet Ali Türkmen’in Belçika’nın Beringen kentinde yapılan Casino Beringen Uluslararası Karikatür Yarışmasında mansiyon kazanması.

Nezih Danyal ve Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülü kazanmaları.

Karikatürcüler Derneği tarafından Karikatürk '91 adlı toplu albümün yayınlanması. (Benzer yayın çalışmalarının daha sonraki yıllarda da sürmesi.)

İstanbul'da Son Kelaynak adlı gülmece dergisinin çıkmaya başlaması. (Yazısız karikatüre ağırlık vermeye ve karikatürün sanatsal yanını öne çıkarmaya yönelik aylık bir dergi. Sahibi: Hasan Seçkin.)

Trabzon'da Karadeniz Hamsi adlı gülmece dergisinin yayınlanmaya başlaması.

İstanbul'da Çizgi Roman Koleksiyon Dergisi adlı derginin çıkmaya başlaması. (Ar Çizgi Roman Kulübü yayını olarak 15 günde bir çıkan dergide çeşitli çizgi romanların yanı sıra çizgi roman ve sanatçılarına ilişkin yazıların da yer alması. Sahibi ve sorumlu yönetmeni: Ali Recan.)

İstanbul'da Rr-Resimli Roman ve Zeplin adlı çizgi roman dergilerinin yayınlanmaya başlaması. (Çizgi romanın ille gülmece dergilerinde yayınlanan bir tür olmadığını göstermek ve nitelikli yapıtları yayınlamak amacıyla yapılan ama yaşamları kısa olan girişimler.)

Doçent Namık Ayvalıoğlu'nun "Dünyanın Kötü Yanları Da Var!" başlıklı yazısının Doğan Kardeş çocuk dergisinin eki olan Doğan Kardeş Postası'nda yayınlanması. (İstanbul Üniversitesinde öğretim üyesi olan Ayvalıoğlu'nun genel kanının tersine çizgi roman okumanın çocuklar için zararlı olmadığını anlatması.)

Selma Selçuker tarafından İstanbul'da "Yan Çizenler" adlı bir karikatür sergisinin düzenlenmesi. (Gerçek uğraşı karikatürcülük olmayan ünlü kişilerin yaptığı çizimlerden oluşan sergide Osmanlı padişahı 2. Mehmet (Fatih), gazeteci yazar Abdi İpekçi, sinema oyuncusu Ayhan Işık, mimar Vedat Dalokay, tiyatrocu Vasfı Rıza Zobu, kaleci Cihat Arman'a kadar kırk ünlü kişinin karikatürlerinin yer alması. Sergiden önce Psikolog Dr. Mahpeyker Koçgündüz'ün "Karikatür Neden Çizilir?" adlı bir konuşma yapması.)

9. Uluslararası Sedat Simavi karikatür yarışmasında Ali Şükrü Fidan'ın yapıtının birinciliği kazanması.

11. Nasrettin Hoca karikatür yarışmasında Mustafa Bilgin'in yapıtının büyük ödülü alması.

ABD'de Pelican yayınevi tarafından yayınlanan dünyanın en güzel karikatürleri albümünde Turhan Selçuk'un yapıtlarına geniş yer verilmiş olması.

PTT tarafından çıkartılan bir anı pulu üstünde Cemal Nadir Güler'in çizgi roman tipi Amcabey ile Turhan Selçuk'un çizgi roman tipi Abdülcanbaz'ın yer alması.

Osman Filiz'in ölümü. (Doğ: 1927.)

Nihat (Ali) Bali'nin ölümü. (Doğ: 1928.)

1992

Turhan Selçuk'un 50. sanat yılı nedeniyle İstanbul'da bir "Abdülcanbaz Desenleri ve Karikatürler Sergisi" açması.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi tarafından Turhan Selçuk'a onursal doktorluk verilmesi.

Almanya'nın Hannover kentinde bulunan ve ünlü 19. yy karikatürcüsü Wilhelm Busch'un adına kurulmuş olan karikatür müzesinde Turhan Selçuk ile Semih Balcıoğlu'nun yapıtlarının sergilenmesi. (Aynı çizerlerin yapıtlarının gene bu ülkedeki Münster ile çevresindeki kentlerde de sergilenmesi.)

Dışişleri Bakanlığı Kültür Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen ve Turhan Selçuk'un yapıtlarından oluşan "İnsan Hakları" konulu bir karikatür sergisinin Fransa'nın Strasbourg kentinde açılması. (Bu serginin açılışının Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin tarafından yapılması. Aynı serginin Türkiye'de açılmasının düşünülmemesine karşın Dışişleri Bakanlığının onu Amerika, Doğu Avrupa ülkeleri ve Japonya'da da açma önerileri. Serginin Avrupa'da ilgi görmesi, Alman ve Fransız televizyonlarında haber ve söyleşiler biçiminde duyurulması. Turhan Selçuk'un iki yapıtının Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanlık Divanı ile Konsey Sekreteryası üyeleri tarafından bastırılan yeni yıl kutlama kartlarında kullanılması.)

10. Uluslararası Sedat Simavi Karikatür Yarışmasının gerçekleştirilmesi. (Bu yarışmanın yeryüzünün sayılı karikatür etkinliklerinden biri durumuna gelmesi. 1983'deki ilk düzenlenişinde 26 ülkeden 474 karikatürcünün katıldığı etkiliğe onuncu yılında 60 ülkeden 765 sanatçının katılması.)

Eray Özbek’in İtalya'da düzenlenen Marostica Uluslararası Karikatür ve Grafik yarışmasında strip büyük ödülünü kazanması.

Osman Güral Suroğlu’nun Belçika’nın Beringen kentinde yapılan Casino Beringen Uluslararası Karikatür Yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Behiç Ak'ın St. Esteve Karikatür Şenliği Yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Nezih Danyal tarafından Haydi Karikatür Çizelim, Mümin Daban tarafından da Abartılı Resim Sanatında Uygulamalı Karikatür Çizim Tekniği adıyla hazırlanan ve karikatür çizimini öğretmeyi amaçlayan kitapların yayınlanması. (Bunların Türkiye'de yayınanan ilk bu tür kitaplar olması.)

Ankara'da Azerbaycan'dan Sevgi Elçileri adlı kitabın yayınlanması. (Türkiye dışındaki Türk kökenli karikatürcülerin yapıtlarını toplu bir biçimde sunan ilk albüm. Yayınlayan: Nazım Geray, kitapta yer alan karikatürcüler: Hafiz Nesiroğlu, Nazim Seyidbeyli, Kâmet Velican, Adil Elçin, Bulud Kasımov, Seyran Caferli ve İdris Garib. Başında ressam Necefkulu İsmailoğlu'ndan üç tablo.)

Türk Çizgi Filimciler Derneği adlı bir derneğin kurulması. (Amacı Türk çizgi filimciliğini geliştirmek, uluslararası düzeye ulaştırarak dünya çizgi filim pazarında yer almasını sağlamak olan derneğin kurucuları: Tonguç Yaşar, Erim Gözen, Cemal Erez, Ateş Benice, Tunç İzberk, Meral Erez, Orhan Büyükdoğan ve Derviş Pasin.)

Ankara 4. Uluslararası Filim Festivali "Çizgi Filim" konulu karikatür yarışmasında büyük ödülü Kadir Doğruer'in kazanması. (Mahmut Tibet, Ahmet Erkanlı, Cumhur Gazioğlu, Muhammet Şengöz, Yaşar Babalık ve F. Gürcan Mermertaş'ın yapıtlarının da başarı ödülüne değer görülmesi.)

1992 Yunus Nadi Ödülünü karikatür dalında Eray Özbek ve Alpay Susuzlu'nun paylaşmaları.

Karikatürcü Yurdagün Göker'in İstanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi salonlarında İngiliz karikatürünü tanıtan bir konuşma yapması. (Karikatürün ortaya çıkışı ile bu ülkedeki gelişmesini konu alan bu konuşmanın daha sonra bir kez daha yinelenmesi.)

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Karikatür ve Mizah Müzesi'nde artık yaşamayan karikatürcülerin anısına sergiler düzenlenmesi. (Bu sergilerin daha sonraki yıllarda da sürmesi. Adına sergi düzenlenen karikatürcüler: Cemal Nadir Güler, Şadi Dinççağ, Mustafa Uykusuz, Altan Erbulak, Yalçın Çetin, Ramiz Gökçe, Burhan Solukçu, Nurettin Atalay.)

İstanbul'da Fransız Kültür Merkezinin Altan Erbulak Anısına bir sergi düzenlemesi.

Japonya'nın Yomiuri Shimbun gazetesi tarafından Tokyo'da düzenlenen karikatür yarışmasında Mahmut Akgün'ün "Excellence" (yetkinlik) ödülünü kazanması. (Bu yıl 14.sü düzenlenen ve konusu "cesaret" olarak belirlenmiş olan bu uluslararası yarışmada Gürbüz Doğan Ekşioğlu'nun "onur mansiyonu", İsmet Lokman ve Enver Malkoç'un da "citation" (anma) ödüllerini kazanmaları.

Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan The Witty World dergisi tarafından The Finest International Political Cartoons of Our Time (Zamanımızın en iyi uluslararası politika karikatürleri) adlı yıllıkların yayınlanmaya başlaması. (Bu ilk yıllıkta Türkiye'den Turhan Selçuk, Tan Oral ve Alper Susuzlu'nun yapıtlarının yer alması.)

Amerika Birleşik Devletlerinin önde gelen dergilerinden biri olan The New Yorker dergisinin Gürbüz Doğan Ekşioğlu'na iki kapak resmi sipariş etmesi. (Bunlardan birinin 6.1.1992 tarihinde yayınlanması, sanatçıyla 1993'de de benzer çalışmalar yapması için anlaşma imzalanması.)

İstanbul'da Atatürk Kitaplığında Dünya gazetesi yazarlarından Faruk Şüyun'un yönetiminde Türk karikatürünün çeşitli sorunlarını ele alan tartışmalı konuşmalar dizisinin gerçekleştirilmesi. (Bu toplantıların 1993 başlarında da sürmesi.)

Walt Disney Company ile Ana Yayıncılık arasında yapılan sözleşme uyarınca Walt Disney ürünlerine ilişkin yayın haklarının bu yayınevine verilmesi. (Bu yayınevi tarafından daha çok çocuklara yönelik Disney Dünyası adlı derginin çıkması: 1993.)

1993

İtalya'da düzenlenen Ancona Spor Karikatürleri yarışmasında Eray Özbek, Enver Malkoç, Seçkin Temur, Sezer Odabaşıoğlu, Aşkın Ayrancıoğlu ve Hasan Efe’nin özel ödül kazanmaları.

Mahmut Tibet’in Belçika'nın Knokke-Heist kentinde düzenlenen uluslararası karikatür yarışmasında özel ödül kazanması.

Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nin Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülü kazanması.

Nihat Dursun ve Ahmet Erkanlı’nın İtalya’da düzenlenen Humourfest adlı karikatür yarışmasında özel ödül kazanmaları.

Mahmut Akgün’ün Güney Kore’de yapılan Taejon Karikatür Yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Karikatürcüler Derneği başkanlığına derneğin kurucularından Semih Balcıoğlu'nun seçilmesi.

Semih Balcıoğlu'nun ellinci sanat yılı nedeniyle bir sergi açması.

Turhan Selçuk'un insan haklarını konu alan ve daha önce Fransa'nın Strasbourg kentinde sergilenen karikatürlerinin Almanya'nın Nürnberg, Dortmund, Duisburg ve Stuttgart kentleriyle Avusturya'nın başkenti Viyana'da yinelenmesi.

Nezih Danyal'ın önayak olması ile Kültür Bakanlığı Dünya Karikatür Galerisinin açılması.

Ankara'da Karikatür adlı bir derginin çıkmaya başlaması. (Ankaralı çizerler tarafından çıkarılan derginin sanat ağırlıklı bir karikatür dergisi olacağı ve içinde kuramsal çalışmalara da yer verileceğinin bildirilmesi. Dergiyi çıkaranlar: Sait Munzur (yazı işleri müdürü), Metin Peker (yayın yönetmeni), Ali Fuat Süer, Metin Peker, Sait Munzur, Murat Özmenek, Yüksel Can, Bülent Okutan, Murat Sayın ve Anıl İnan (yayın kurulu üyeleri))

Levent Cantek’in çizgi romanı konu alan yazılarının Karikatür dergisinde yayınlanmaya başlaması.

Eray Özbek'in İtalya'da düzenlenen 13. Trento Uluslararası Gülmece Sergisinde birinci seçilmesi.

Ali Şükrü Fidan'ın 13. Uluslararası Nasreddin Hoca Karikatür Yarışmasında büyük ödülü kazanması. (İşitme özürlü bu sanatçının 9. Sedat Simavi yarışmasındaki başarısını bu yıl da Nasrettin Hoca yarışmasında yinelemesi.)

İsmet Lokman'ın karikatür albümünün çıkması. (Bu kitabın Karikatürcüler Derneği tarafından yayınlanan ilk kişisel albüm olması.)

Karikatürcüler Derneğinin Karikatürk adlı haber bültenini yayınlamaya başlaması,

İstanbul'da Gül-Diken adlı gülmece kültürü dergisinin yayınlanmaya başlaması. (Amacı aralarında karikatürle ilgili olanlar da olmak üzere Türk gülmece kültüründe gereksinmesi duyulan temel metinleri yayınlamak olan derginin sahibi ve yayın yönetmeni: Turgut Çeviker.)

Birsen ve Üstün Alsaç'ın Türk Resim ve Yontu Sanatı adlı yapıtlarının yayınlanması. (Grafik sanatları bir bütün olarak gören çalışmanın karikatür, çizgi roman ve çizgi filimi de bu yaratı alanlarıyla birlikte ele alması.)

Tan Oral'ın karikatürlerinin ABD'de yayınlanan The Witty World dergisi tarafından çıkarılan 1993'ün en iyi politik karikatürleri yıllığında yer alması.

Asaf Koçak'ın öldürülmesi. (Doğ: 1959. Bu çizerin Sıvas olayları sırasında ozan, yazar ve düşünürlerin ölümüne yol açan yangında yaşamını yitirmesi.)

Gaddar Davut adlı derginin çıkmaya başlaması. (Haftalık 7'den 77'ye komik-çizgi-roman dergisi olduğunu söyleyen dergiyi çıkaran: Nuri Kurtcebe. Gaddar Davut adlı çizgi romanın Gırgır dergisinde yayınlanmaya başlaması: 1976, daha sonra kitap olarak da çıkması.)

Bulgaristan'da yayınlanan Papagav ("Papağan") adlı gülmece dergisinin Erdoğan Başol'un yapıtlarına sürekli yer vermeye başlaması.

Eray Özbek'in San Remo'da yapılan 46. Karikatür ve Gülmece yarışmasında Altın Hurma ve Avrupa Konseyi özel ödülünü kazanması. (Yarışma seçiciler kurulu başkanı: Nehar Tüblek.)

Trabzon'da yayınlanan Karadeniz gazetesinin Taka I. Ulusal Karikatür Yarışması adlı bir yarışma başlattığını duyurması. (Seçici kurul üyeleri: Ceyhan Murathanoğlu, Haydar Durmuş, Yusuf Turgut, Hikmet Aksoy, Adnan Taç, Muammer Kotbaş, Nizamettin Mollasalihoğlu.)

İlçenin bayındırlaştırılması çalışmaları arasında Eyüp Belediyesi tarafından Alibeyköy-Kardolap'da yapılan bir parka Altan Erbulak'ın adının verilmesi.

Kıbrıs'lı Türk karikatürcüsü Musa Kayra'nın İsveç'de düzenlenen Etos Art Association Karikatür Yarışmasında ikincilik ödülünü kazanması.

Kıbrıs'lı Türk karikatürcüsü Hüseyin Çakmak'ın Rusya'da düzenlenen "Humour Center" uluslararası karikatür yarışmasında bronz madalya kazanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Alper Susuzlu'nun Makedonya'da düzenlenen "Skopje" (Üsküp) uluslararası dünya karikatür sergisinde kent meclisi ödülünü kazanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Bertan Soyer'in Kolombiya'da düzenlenen uluslararası Cafam karikatür festivalinde jüri özel ödülünü kazanması.

Tahsin Öztin'in ölümü. (Doğ: 1916.)

Ayhan Başoğlu'nun ölümü. (Doğ: 1928.)

Aydın Aliustaoğlu'nun ölümü. (Doğ: 1935.)

1994

Devlet Tiyatroları Taksim Sahnesi tarafından Abdülcanbaz adlı oyunun sahneye konması. (1957'de Turhan Selçuk tarafından yaratılan çizgi romanın 1972'de Dostlar Tiyatrosu tarafından oyunlaştırılmasından sonra yeniden sahneye konması. Oyunlaştıran ve yöneten: Kenan Işık, Abdülcanbaz: Adnan Biricik, Gözlüklü Sami: Atilla Olgaç, Zaruhi: Sumru Yavrucuk, müzik: Timur Selçuk, dekor / kostüm: Serpil Tezcan.)

Mahmut Akgün'ün Belçika'da yapılan Knokke-Heist karikatür yarışmasına seçici kurul üyesi olarak katılması.

Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun Tokyo'da düzenlenen uluslararası Yomiori Shimbun Karikatür Yarışmasında başarı ödülü kazanması.

Semih Balcıoğlu'nun Melbourne, Sydney ve Canberra'da sergiler açması.

Antalya'da CaricaTurist adlı derginin çıkmaya başlaması. (Bu derginin Türkiye'nin ilk turizm gülmece dergisi olması.)

Erhan Turgut'un yapıtlarının Londra'da yayınlanan The Europaen gazetesinde yayınlanmaya başlaması. (1989'dan beri Paris'de yaşayan bu karikatürcünün politik karikatürlerinin daha önce de Fransız gazetesi Le Monde, ABD dergisi Newsweek ve Alman dergisi Der Spiegel'de yayınlanması.)

İzel Rozental'ın bir karikatürünün ABD'de yayınlanan The Witty World dergisi tarafından çıkarılan 1994'ün en iyi politik karikatürleri yıllığında yer alması.

Trabzon'da çalışmalarını sürdüren Büyüteç Karikatürcüler Topluluğu tarafından bu kentte bir sergi düzenlemesi. (Serginin özelliği: Yapıtların fotokopi yoluyla çoğaltılarak paketlere konması ve masaların üstünde izleyicilerin beğenisine sunulması, serginin sonunda dört paketin açık arttırmayla satılması. Katılan sanatçılar: Muammer Kotbaş, Tamer Küçük, Nizamettin Mollasalihoğlu, Hakan Sümer, Adnan Taç ve Gürol Ustaömeroğlu.)

Sait Munzur'un Abdi İpekçi Karikatür Yarışmasında birincilik ödülünü kazanması.

Üstün Alsaç’ın Türkiye'de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film adlı yapıtının yayınlanması. (Bu konuların tarihsel gelişmesi konusundaki en derli toplu yapıtlardan biri)

Mahmut Tibet'in Dalalet adlı yapıtının 6. Ankara Uluslararası Filim Festivalinde canlandırma filimleri dalında birincilik kazanması. (Aynı yarışmada ikincilik ödülünü Fethi Kaba'nın, üçüncülük ödülünü de Bahadır Tosun'un yapıtlarının alması.)

Karikatürcü Nezih Danyal'ın kendi adını taşıyan bir kuruluş olan Nezih Danyal Karikatür Vakfı'nı kurması. (Amacı karikatür ve gülmece sanatının ülkede gelişme ve yaygınlaşmasını sağlamak, ürünlerinin yabancı ülkelerde tanıtımını yapmak.)

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının yönetimi altındaki Mizah ve Karikatür Müzesini kapatma girişimleri. (Bu girişimlerin alınan yoğun tepkiler nedeniyle yaşama geçirilmeyişi.)

Atila Özer’in İletişimin Çizgi Dili Karikatür adlı yapıtının Eskişehirde yayınlanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Musa Kayra'nın Güney Kore'de düzenlenen uluslararası Taejon karikatür yarışmasında özel ödülü kazanması.

Kıbrıslı Türk karikatürcüsü Arif Albayrak'ın İsveç'de düzenlenen ETOS karikatür yarışmasında özel ödül kazanması.

1995

İstanbul Devlet Tiyatrosu Taksim Sahnesinde düzenlenen 'Sanat İnsanları' başlıklı saygı gecelerinden birinin Turhan Selçuk'a ayrılması. (Sanatçının yaşam öyküsünün Ülkü Ayvaz tarafından yazılmış bir senaryo çerçevesinde ve Murat Karasu'nun yönetiminde sahnelenmesi. Geceye katılan konuşmacılar: Mehmet Akan, Hayati Asılyazıcı, Semih Balcıoğlu, Cevat Çapan, Turgut Çeviker, Mengü Ertel, Alpay Kabacalı, Eflatun Nuri Erkoç. Gecede sanatçının çizgi romanı Abdülcanbaz'ın oyunlaştırılmış biçiminden sahnelerin yer alması.)

Çalışmalarını Bursa'da sürdüren Ahmet Aykanat ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinden Alper Susuzlu'nun İtalya'da düzenlenen Umoristi a Morostica '95 karikatür yarışmasında birincilik ödülünü kazanmaları.

Karikatür Vakfı tarafından Uluslararası Ankara Karikatür Festivali adıyla bir dizi etkinliğin başlatılması. (Festivalin etkinlikleri arasında 38 ülkeden 234 sanatçının 482 yapıtla katılacağı bir karikatür sergisinin, Prof. Dr. Metin İnceoğlu, Prof. Dr. Hasan Köni, Doç. Dr. Kurtuluş Kayalı ve Doç. Dr. Atila Özer'in bildiri sunacakları "Karikatür ve İnsan" konulu bir sempozyumun, 7. Ankara Uluslararası Film Festivalinde ödül alan çizgi filimlerin gösterilmesinin, 125. Yılında Türk Karikatürü konulu bir panelin bulunması; festivale yurt içinden ve dışından ünlü karikatürcülerin çağrılı olmaları, çeşitli etkinlerin yanı sıra imza günlerine ve söyleşilere katılmaları.)

Utku Karsu'nun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yılın karikatürcüsü seçilmesi.

Kıbrıslı Türk karikatürcü Hüseyin Çakmak'ın Avustralya'da düzenlenen "Harbour City" karikatür festivalinde gümüş madalya kazanması.

Kıbrıs'lı Türk karikatürcüsü Alper Susuzlu'nun İtalya'da düzenlenen Uluslararası Marostica karikatür yarışmasında özel ödül kazanması.

Nehar Tüblek'in ölümü. (Doğ: 1924)

1996

Semih Balcıoğlu'nun Karikatücüler Derneği'nin onursal başkanlığına seçilmesi.

Levent Cantek’in Türkiye’de Çizgi Roman adlı yapıtının yayınlanması. (Şimdiye kadar izgi romanla ilgili olarak yapılmış en ayrıntılı çalışma)

Turgut Çeviker’in İstanbul’da toplanan Habitat II kongresi için Kent, Konut ve Yerleşim Üzerine Karikatürler 1905-1995 adlı bir karikatür albümü hazırlaması. (Mimarlık ve kent düzenlemesi üstüne karikatürler)

1997

Üç ayda bir çıkan Sanatdünyamız adlı kültür dergisinin 64. sayısını tümüyle çizgi roman konusundaki yazılara ayırması. (312 sayfada 31 yazı)

Hıfzı Topuz’un Başlangıcından Bugüne Dünya Karikatürü adlı yapıtının yayınlanması. (Yeryüzündeki çeşitli dönem ve ülkelerin karikatürü ile karikatürcülerine ilişkin bilgiler içeren ve örnekler veren bir çalışma)

Ankara'da Çapa Çizgiroman dergisinin çıkmaya başlaması. (Bir "fanzin", yani konuya ilgi duyan amatörlerin kendi çabalarıyla çıkardıkları bir dergi olan bu derginin ikinci sayısının çıkışı: 1998)

Şalom gazetesinin 50. Yıldönümünü kutlama çalışmaları arasında bir karikatür sergisi açması ve bu sergideki karikatürlerden oluşan bir karikatür albümü yayınlaması. (En eski azınlık gazetelerinden biri olan bu gazetenin düzenlediği karikatür yarışmasına 50'den çok ülkeden 500'ü aşkın karikatürün katılması. Yarışma jürisinde yer alanlar: Hıfzı Topuz, Peter Nieuwendijk (Uluslararası Karikatürcüler Federasyonu Başkanı), Ab Moolenar (UKF 2. Başkanı), Silvyo Ovadya, Vivi Menase (ikisi de Şalom gazetesi temsilcisi olarak), Tan Oral, İzel Rozental ve Piyale Madra)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ilk çizgi filimin gerçekleştirilmesi. (Konusunu Nasrettin Hoca’nın “Tarifesi Bendedir” adlı öyküsünden alan filimin hazırlayıcıları: Mehmet İlkerli, Erdinç İlkerli. Bu filim ilk kez 1998’de Bayrak Televizyonunda gösterilmiştir)

1998

Karikatürcüler Derneği tarafından İstanbul'da "21. Yüzyılın Eşiğinde Karikatür ve Mizahın Koordinatları" başlıklı bir sempozyum düzenlenmesi. (Kültür Bakanlığının katkılarıyla)

Ali Ulvi Ersoy’un ölümü. (Doğ: 1926)

1999

Çocuk Vakfı Kültürevi tarafından "Türkiye'de Çizgi Film Sanatının Dünü, Bugünü ve Geleceği" adlı bir açık oturum düzenlenmesi. (Konuşmacılar: Tonguç Yaşar, Derviş Pasin, Şafak Tavkul, Namık Kural ve Orhan Büyükdoğan, yönetici: Haşim Vatandaş)